Każdy Jego nowy wiersz to było dla nas święto, niespodzianka, podarunek, temat do długich rozmów z przyjaciółmi i zaproszenie do rozmyślania w samotności − Wisława Szymborska
Kraków to miasto wyróżnione przez Czesława Miłosza, bowiem wybrał je właśnie na ten haust życia, który mu ono dało jako 10 lat w Jego polskim kalendarzu poemigracyjnym, po licznych wędrówkach, tułaczkach po świecie. Nic dziwnego więc w tym, że oto właśnie w tym mieście pomyślano o 2. Festiwalu Czesława Miłosza z wielkim rozmachem, przy poparciu i zainteresowaniu znakomitości z całego świata − literackiego czy naukowego, a i instytucji z samego szczytu: Parlamentu Europejskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sejmu litewskiego, Sejmu RP, UNESCO, Instytutu Książki, Instytutu Adama Mickiewicza, Instytutu Literatury i Folkloru Litewskiego, Miasta Krakowa, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowskiego Biura Festiwalowego, którym dyryguje − dyrektor Jerzy Illg.
Festiwal Czesława Miłosza już trwa od rana. Kraków festiwalowy − jak podają organizatorzy − będzie gościł prawie 200 osób z kilku kontynentów, bowiem tak liczne grono pisarzy, poetów, literaturoznawców, krytyków literackich, miłośników i przyjaciół Czesława Miłosza zostało zaproszonych. Pojawią się także laureaci Nagrody Nobla, oboje poeci: Wisława Szymborska i Derek Walcott − karaibski poeta, eseista.
Na liście gości z zagranicy znaleźli się: Adonis − arabski poeta i krytyk literacki, Egidijus Aleksandravičius − litewski historyk, autor licznych prac naukowych, Timothy Garton Ash − brytyjski historyk, profesor Uniwersytetu w Oxfordzie, Bei Dao − wybitny poeta chiński, Stanley Bill − miłoszolog, przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą Nobliście, Francesco M. Cataluccio − włoski pisarz, wydawca, tłumacz i polonofil, Clare Cavanagh − profesor Literatur Słowiańskich w Northwestern University, Andriej Chadanowicz − białoruski poeta młodego pokolenia, Edward Hirsch − amerykański poeta, krytyk literacki, eseista, Artur Rosman − doktorant University of Washington w Seattle, Henryk Siewierski − profesor Universidade de Brasilia, Oleg Czuchoncew − rosyjski poeta, Maria Delaperrière, profesor dr hab., przez wiele lat kierowała Wydziałem Polonistyki w INALCO w Paryżu, Robert Faggen − profesor literatury, założyciel the Miłosz Archive, Matthias Freise − profesor literatur słowiańskich na uniwersytecie w Getyndze, Natalia Gorbaniewska − rosyjska poetka, dziennikarka, tłumaczka, John Gray − filozof, politolog, publicysta, Irena Grudzińska-Gross − historyk literatury i idei, eseistka, Lars Gustafsson − szwedzki poeta, powieściopisarz i uczony, Nilüfer Göle − turecka profesor socjologii, György (George) Gömöri − wykładowca akademicki, tłumacz; Tomáš Halík − filozof, teolog, psycholog, Edward Hirsch − amerykański poeta, krytyk literacki, eseista, Jane Hirshfield − amerykańska poetka i eseistka, Algis Kalėda − pracownik naukowy Instytutu Litewskiej Literatury, Ołeh Łyszeha − legenda poezji ukraińskiej, nazywany ukraińskim Thoreau, Luigi Marinelli − profesor zwyczajny na Uniwersytecie „La Sapienza”, Nuala Ní Dhomhnaill − irlandzka poetka, pisze w języku gaelickim, Liam O Flynn − irlandzki muzyk, wirtuoz instrumentów tradycyjnych, Kris Van Heuckelom − profesor na belgijskim Katholieke Universiteit Leuven, Tomas Venclova − litewski poeta, eseista, tłumacz, profesor Yale University, Helen Vendler − znawczyni poezji współczesnej, profesorka Universytetu Harvarda, Artur Rosman − doktorant University of Washington w Seattle, Zadie Smith − pisarka i eseistka, profesorka literatury, Henryk Siewierski − profesor Universidade de Brasilia, Nina Taylor-Terlecka −wykładowca na Uniwersytecie Oksfordzie, Aśok Wadźpeji − hinduski poeta, tłumacz, wydawca, krytyk literacki, Derek Walcott − karaibski poeta, eseista, laureat Nagrody Nobla, Mateusz Werner – filozof kultury, krytyk filmowy, Lidia Wiśniewska − prof. dr hab. UKW w Bydgoszczy, Dorota Wojda − pracuje w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki UJ, Marta Wyka − profesor zwyczajny Wydziału Polonistyki UJ, Adam Zagajewski − poeta, eseista, krytyk literacki, prozaik, tłumacz, Krzysztof Zajas − literaturoznawca, kulturoznawca, badacz pograniczy kulturowych, Marek Zaleski − profesor w Instytucie Badań Literackich PAN, Zofia Zarębianka − poetka, krytyk literacki, eseistka.
Natomiast goście z Polski to: Stanisław Bereś − profesor Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWr, Tomasz Bilczewski − dyrektor Centrum Studiów Humanistycznych UJ, Jacek Bolewski SJ − jezuita-kapłan, profesor teologii dogmatycznej na PAT w Warszawie, Stefan Chwin −prozaik, eseista, historyk literatury, profesor UG, Krzysztof Ćwikliński − adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa UMK, Anna Czabanowska-Wróbel − profesor Wydziału Polonistyki UJ, Krzysztof Krasuski − profesor w Katedrze Literatury Porównawczej UŚ, Andrzej Nowak − historyk i publicysta, profesor nauk humanistycznych, Tomasz Garbol − dr, pracownik naukowy KUL, Jarosław Fazan − adiunkt w Katedrze Krytyki Współczesnej UJ, Aleksander Fiut − kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej XX w., Andrzej Franaszek − autor biografii Czesława Miłosza, Julia Hartwig − poetka, eseistka, tłumaczka, Magda Heydel − tłumaczka, krytyk literacki, pomysłodawczyni seminarium przekładowego Miłosz365, Jerzy Illg − wydawca, dyrektor programowy Festiwalu Miłosza, Ireneusz Kania − tłumacz, eseista, znawca kultur i religii Wschodu, Jan Andrzej Kłoczowski OP − dominikanin, profesor filozofii, Michał Kłosiński − doktorant w zakładzie Poetyki i sztuki interpretacji UŚ, Krzysztof Krasuski − profesor w Katedrze Literatury Porównawczej UŚ, Ryszard Krynicki − poeta, tłumacz i wydawca, Wojciech Kudyba − profesor UKSW w Warszawie, Zdzisław Łapiński − teoretyk, krytyk i historyk literatury, Tadeusz Lubelski − historyk i krytyk filmu, Andrzej Mencwel − profesor, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej UW, Krzysztof Michalski – filozof, tłumacz, wykładowca akademicki, Adam Michnik − historyk, eseista, publicysta polityczny, Agnieszka Morstin-Popławska − adiunkt w Katedrze Historii Filmu Polskiego w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, Andrzej Nowak – historyk i publicysta, profesor nauk humanistycznych, Józef Olejniczak − profesor na Wydziale Filologicznym UŚ, Thomas Pavel − teoretyk literatury, krytyk, powieściopisarz, Jacek Podsiadło − poeta, radiowiec, niespokojny duch, Grzegorz Przebinda − historyk idei, rusycysta, Tomasz Różycki − poeta, tłumacz, eseista, laureat Nagrody Kościelskich, Tadeusz Sławek − kierownik Katedry Literatury Porównawczej w UŚ, Marian Stala profesor, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ, Barbara Stelmaszczyk − dr hab. prof. Uniwersytetu Łódzkiego, Wisława Szymborska − poetka i eseistka, laureatka Nagrody Nobla, Jerzy Szymik − teolog i poeta, Łukasz Tischner − adiunkt na Wydziale Polonistyki UJ, Teresa Walas − historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.
Kraków festiwalowy ma wiele do zaoferowania. Poza bardzo atrakcyjnym programem spotkań, dyskusji, warsztatów ukazał się specjalny spacerownik Miłosz w Krakowie, który niejako odsłania miasto poety. Jest co oglądać, w tym np. wystawę Czesław Miłosz − portrety, czyli zbiór fotografii Judyty Papp (ul. Powiśle 11).
Pawilon Miłosz to intermedialny projekt artystyczny. Synteza literatury, sztuk wizualnych, muzyki i nowych mediów. Na pl. Szczepańskim − wolno stojąca kopuła o średnicy 20 metrów, mogąca pomieścić jednorazowo nawet 400 osób − poza swą artystyczną funkcją, będzie pełnić także rolę intermedialnej sali koncertowo-wystawienniczej. Odbywać się w nim będą odczyty, prezentacje multimedialne oraz spotkania z pisarzami i krytykami literatury przybliżające odbiorcom postać poety. Twórcami tego niezwykłego intermedialnego projektu artystycznego są Miłosz Łuczyński i Marek Chołoniewski.
Dla nie mogących osobiście uczestniczyć w wydarzeniach − streaming w witrynach i audycje radiowe − bowiem właśnie dzięki streamingowi na stronie www.milosz365.pl oraz http://milosz.ajctv.pl/ − tutaj podano pełny harmonogram transmisji. Jako pierwsze transmitowane będzie spotkanie Czesława Miłosza wspominają przyjaciele, we wtorek o 18.00.
W Polskim Radiu − audycje, relacje na żywo, bowiem w ten festiwal zaangażowały się także Programy: 2 i 3 Polskiego Radia, które na czas Festiwalu uruchomią w Pawilonie Wyspiańskiego (pl. Wszystkich Świętych 2) swoje studio i zrealizują od wtorku do niedzieli osiem audycji oraz relacje na żywo z kolejnych festiwalowych dni. Dodatkowo, Dwójka będzie transmitować oratorium Onutė Narbutaitė Centones meae urbi (Opera Krakowska, piątek 13 maja, o godz. 21.00). Zarejestruje także wieczór: Czesława Miłosza wspominają przyjaciele (wtorek, 10 maja godz.18.00), panel: Zrozumieć Rosję (środa, 11 maja, godz. 20.00) oraz cztery wieczory poetyckie: Księga olśnień (czwartek, 12 maja, godz. 19.00), Miasto bez imienia (piątek, 13 maja, godz.19.00), Nieobjęta ziemia (sobota, 14 maja, godz.19.30), a także Wielkie Księstwo Poezji (niedziela, 15 maja godz.18.00).
Wejściówki na filmy o Czesławie Miłoszu w kinie Pod Baranami, a także na inne wydarzenia, właściwie na ich większość, są bezpłatne (niestety, na koncerty jednak obowiązuje wstęp po okazaniu płatnego biletu). Przygotowano osiem filmów: Wilno Miłosza, Przyśnił mi się sen powrotu, Dolina Issy, Czesława Miłosza historia literatury polskiej XX w., Czesława Miłosza wyprawa w dwudziestolecie, Czarodziejska góra. Amerykański portret Czesława Miłosza, Czesław Miłosz in memoriam oraz Trzynasty pochowany. Do obejrzenia − podczas specjalnego przeglądu filmowego w dniach 9 −11 maja. Wejściówki gratis można odbierać w kasie kina.
Premiera książki Miłosz. Biografia, na której Andrzej Franaszek pojawił już w pierwszym dniu Festiwalu Miłosza − w Pawilonie Miłosz na placu Szczepańskim.
Dla szukających przygód konkursowych, a zwłaszcza wygranych, organizatorzy zapowiadają mnóstwo takich okazji. Warto sięgnąć do źródeł szczegółowych informacji, zasięgnąć opinii tych, którzy już mają za sobą część łowów tematycznych i wrażeń, i pobyć tam, gdzie można szukać wielkich podniet dla ducha i tych śladów, które pozostawił po sobie Czesław Miłosz.
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka, autorka utworów sztuki plastycznej. Autorka publikacji różnych gatunków, w tym utworów literackich, m.in.: esejów, szkiców, utworów poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, reportaży literackich, felietonów, utworów satyrycznych, grotesek i aforyzmów. Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ W redakcjach i wydawnictwach od 1989 roku. Pracowała etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000). Współpracowała zaś wieloaspektowo z wieloma tytułami prasowymi, w tym polonijnymi (dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn), czasopismami kulturalnymi, literackimi i wydawnictwami. ⇒⇒⇒⇒⇒ Aktualnie (od 2006 roku) redaktor naczelna, właścicielka-wydawca i wszechstronna realizatorka niezależnej Gazety Autorskiej „IMPRESJee” o dominującym profilu kulturalnym, obecnie pod nowym adresem i nazwą Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Ma także 34-letnie doświadczenie redaktora prowadzącego i redaktora-korektora: czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych. Najnowsze realizacje to redakcja-korekta 11 wydawnictw książkowych WO ZLP i Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki” (2020 - 2022).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Przed 1989 rokiem, we wczesnych latach studenckich (UAM) podczas ferii letnich wywiązywała się z ówczesnej elementarnej powinności żakowskiej, hartując się na studenckich praktykach (wówczas obowiązkowych i zwanych robotniczymi – lata 70.). Ponadto pracowała jako wychowawczyni na koloniach, a na posadzie asystenta antykwarskiego – w PP „Desa” Dzieła Sztuki i Antyki. Później – analityka w laboratorium bakteriologii WZSChPiG w Poznaniu. Kolejne studia podjęła w 1980 roku w Akademii Ekonomicznej.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Publikacje. Liczne utwory artystyczne jej autorstwa (poezja, proza, eseje, grafiki) i artykuły czy fotografie nasyciły treściami w różnych tonacjach i formach: łamy drukowanych czasopism ogólnopolskich, regionalnych i polonijnych (intensywniej od 1989 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒ W źródłach edytorstwa autorskiego ⇐⇐⇐⇐⇐ Od 2006 do 2019 r. pierwszym ich lądowiskiem była Gazeta Autorska „IMPRESJee”, kontynuowana obecnie jako Gazeta Autorska IMPRESJee.pl − w niej opublikowała już ok. 1400 artykułów i utworów swojego autorstwa. Niemało pośród nich obszernych tekstowych (od 20 do 40 stron PN) czy np. fotoreportaży. Inne utwory zamieszczała w oazach własnych autorskich witryn artystycznych pn.: Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska (2007-2019), a niektóre − odsłoniła w tomiku poetyckim pt. „Szepty dalekobieżne” (San Francisco, 2009).
⇒⇒⇒⇒⇒ W książkach innych autorów ⇐⇐⇐⇐⇐ Zaskakują w książkach biograficznych innych artystów, np. Miklosza Deki Czurei, wirtuoza skrzypiec, Króla Czardasza, pt. „Potępienie Miklosza” (2009) czy wydanej pod jej redakcją „Księdze romskiej. Autobiografia. Prawo. Słownik” Władysława Iszkiewicza (2012), artysty i dyrektora Cygańskiego Zespołu „Roma”, w latach 70. – emigranta do Szwecji. Najnowsze publikacje drukiem, to wstęp do niedawno wydrukowanego tomu poezji pt. „Masada” Piotra Chrzczonowicza (2022).
⇒⇒⇒⇒⇒ Na skrzydłach pegazów do czasopism literackich i kulturalnych ⇐⇐⇐⇐⇐ Eseje, różne artykuły, wywiady, reportaże, recenzje, felietony, fotografie, utwory poetyckie, aforyzmy, rysunki i grafiki jej autorstwa opublikowały także czasopisma ukazujące się w Polsce, m.in.: Miesięcznik Kulturalny „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław (nagrodzona w konkursie w 1996 r.); Dziennik Wielkopolan „Dzisiaj” (1989-1991), miesięcznik „Merkuriusz Polska”, „Gazeta Wyborcza”, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, Kulturalne „ABC”, Gazeta Regionalna.com, periodyk kulturalny WO ZLP „Wielkopolski Widnokrąg”, miesięcznik „Welcome to Poznań”, „Forum Wielkopolski”, Magazyn Muzyczny „Brzmienia”, „Studzienka”, portal e-poznan.pl, kwartalnik „Aspekty Kulturalne”, poznański kwartalnik kulturalny „Protokół Kulturalny” - w nim niedawno w nr. 84/2023 pomieszczone zostały esej, wiersz i grafiki.
⇒⇒⇒⇒⇒ W antologiach⇐⇐⇐⇐⇐ Utwory poetyckie jej autorstwa w antologiach poezji współczesnej Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki” i WO ZLP (2017 -2022) − tamże w antologiach dwujęzycznych stały się w przekładach zrozumiałe dla Niemców, Anglików, Francuzów, Hiszpanów i Litwinów. A w antologiach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Kalisz stolicą aforyzmu” czy „Po-tyczkach aforystów” opublikowane zostały nie tylko wiersze, aforyzmy, esej, grafika (2017-2022). W charytatywnej „Antologii dla Filipka” z inicjatywy internetowej grupy literackiej „Peron literacki”. wyd. KryWaj Krystyna Wajda (maj 2023) oraz pracy zbiorowej, poświęconej pamięci Czerwca 1956, w 67. rocznicę buntu w Poznaniu, pt. „Którzy pogardy nie mogli znieść”, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 28 czerwiec 2023.
⇒⇒⇒⇒⇒ W teatrze⇐⇐⇐⇐⇐Jeden z aforyzmów obrał na motto spektaklu Częstochowski Teatr Tańca Włodzimierza Kucy (spektakle grano w 2018 i 2019 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒W witrynach środowiskowych⇐⇐⇐⇐⇐ Różne artykuły i utwory opublikowały również media stowarzyszeń dziennikarskich i artystycznych. (Przykładowe tytuły czasopism i inne szczegółowe informacje są podane w dziale: Redakcja w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Obrazy, grafiki, rysunki w publikacjach. Wiążąc wątki dziennikarsko-redaktorskie z artystycznymi predylekcjami i krytycznym okiem, ujawniła sygnały o niektórych swoich pracach plastycznych: w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” − satyrycznych w latach 1989-1991. Innych zaś w mies. „Welcome to Poznań”, mies. „Merkuriusz Polska”. Nie ustaje w tym dziele, dowodząc swojej drogi kontynuacją mowy do świata także kreskami czy paletą barw w grafikach i obrazach. Niektóre publikowała od 2006 r. w swojej pierwszej Gazecie Autorskiej „IMPRESJee", obecnie zaś w kontynuatorce − Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl. We własnych artystycznych witrynach autorskich: Poezja i ArtGrafPoeFoto zamieszczała je w latach 2007 – 2019. Ubarwiła nimi własny tomik poetycki „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009). Pojawiły się także na okładkach książek poetyckich, m.in.: Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć” (2014), „W gaju poezji” Jana Grada (2016). Znalazły podobnie przyjazne, ciekawe otoczenie w wydawnictwach WO ZLP i Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki”: antologii poezji związanej z IV Międzynarodową Konferencją Poetycką pt. „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020), tomie poezji Teodozji Zariwnej pt. „Ziemia siedmiu wiatrów” (2022) i antologii współczesnej poezji polsko-litewskiej (2022).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒⇒⇒ Prezentacje literackie na żywo. Utwory poetyckie z tomu poetyckiego Stefanii Goleni Pruszyńskiej „Szepty dalekobieżne” czytał na antenie Radia Emaus w cyklicznej audycji „Posłuchaj bicia serca” znany recytator Jan Janusz Tycner (2012). Prezentowała je także jako uczestniczka Międzynarodowych Konferencji Poetyckich i odbywających się w ramach tego wydarzenia kaliskich „Aforystykonach”, organizowanych przez WO ZLP (2017-2022), ostatnio podczas VI MKP w Kaliszu na „Aforystykonie” (2022).
Będąc rzeczniczką zbliżania ludzi wielu kultur, zwłaszcza twórców, w tym reprezentujących mniejszości narodowe w Polsce, wielokrotnie swoje utwory przedstawiała jako gość międzynarodowych festiwali kulturalnych, np.: Światowych Spotkań Kultury Romskiej czy uroczystych inauguracji Międzynarodowego Dnia Romów (8 marca 2008 roku do wspólnego występu poetyckiego w Pałacu Działyńskich zaprosiła Dominika Górnego), a w sierpniu 2017 r. wystąpiła jako poetycki gość programowy podczas koncertu Europejskiej Orkiestry Romskiej w Auli UAM.
Czytała swoje wiersze, aforyzmy czy utwory satyryczne m.in.: na literackich spotkaniach autorskich w: klubie ZAK („Jesienne impresje”, 2006) i macierzystym poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka” (m.in. wieczór pn. „Iluzjonia” w 2017 r.) w Pałacu Działyńskich w Poznaniu (2008), Domu Bretanii, Międzynarodowym Domu Kultury w Międzyzdrojach, m.in. jako gość warsztatów literackich prowadzonych przez Jerzego Grupińskiego (2008), kilkakrotnie w Domu Romskim (np. na integracyjnych spotkaniach literackich w ramach Światowych Spotkań z Kulturą Romską), Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, Muzeum Etnograficznym w Poznaniu. Także na specjalnej autorskiej biesiadzie poetycko-muzycznej w sanatorium w Ludwikowie (2008) i np. jako gość poznańskiego 38. Dwujęzycznego Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego podczas festynu tej niezwykłej oazy edukacyjnej (2019), a ostatnio w tej szkole na spotkaniu wigilijnym dla seniorów (grudzień 2022). Również poza Polską – w Helladzie na Krecie w Rethymnonie i Adelianos Kampos (2010).
To tylko część przykładów prezentacji i różnych wystąpień publicznych.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Prace plastyczne na wystawach: MASTRiN: w Pałacu Działyńskich „Harmonia”, dedykowanej Czesławowi Miłoszowi w Roku Czesława Miłosza (2011) oraz w Bibliotece w Buku (2012), a w Auli UAM − na ekspozycji będącej wydarzeniem powiązanym tematycznie z koncertem Międzynarodowej Orkiestry Romskiej (2017). Także eksponowane były w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim (2019). Podczas oficjalnej inauguracji V Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej prezentowała je w Auli Lubrańskiego w Collegium Minus UAM, w ramach programu tego wydarzenia (2021). Ponadto − w macierzystym poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka”, m.in. na spotkaniu autorskim „Iluzjonia” w 2017 r., a poza Polską − w Rethymnonie i Adelianos Kampos (Kreta – Grecja, 2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Nagrody: w konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Nauka: Wiedzę akademicką zdobywała w UAM oraz AE.
⇒⇒⇒⇒⇒ W organizacjach m.in. członkini: od 2001 roku Zarządu Głównego Związku Zawodowego Dziennikarzy, od 2005 roku (dwie kadencje, czyli 8 lat) Zarządu Głównego Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy oraz członkini poznańskiego oddziału KSD, poznańskiego Klubu Literackiego (od 70. roku XX w.), a kaliskiego Klubu Aforystów WO ZLP (od 2017 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Upodobania, poglądy: Miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka rozwoju dialogu kultur.
