Doświadczenia z pogranicza śmierci w przekonujący sposób dowodzą istnienia życia po życiu – twierdzi dr Raymond A. Moody w książce „Dowód na życie po życiu”. Żadnego jednak dowodu na to wciąż nie przedstawia.
Niedługo minie 50 lat od wydania słynnej książki „Życie po życiu” i spopularyzowania określenia „przeżycia z pogranicza śmierci” (near-death experience – NDE). Jak twierdzi dr Moody, sam to pojęcie ukuł i zdefiniował, choć przyznaje, że o doświadczeniach z pogranicza śmierci mówiono już w starożytności.
Książka ta ukazała się w 1975 r. i od razu stała się światowym bestsellerem. Od tego czasu pojawiło się wiele publikacji na ten temat – zarówno tego autora, jak i wielu innych. Zwieńczeniem dociekań Raymonda Moody’ego, dr. medycyny, psychologii i filozofii, jest opublikowane niedawno w Polsce najnowsze wydanie „Dowód na życie po życiu”.
Twierdzi on, że przedstawia w nim „7 powodów, by wierzyć w życie po śmierci”. Żaden z nich nie jest jednak dowodem na to, bo takiego być nie może. Książka może jedynie jeszcze bardziej utwierdzić w przekonaniu już przekonanych.
Doświadczenia z pogranicza śmierci są przeżyciami subiektywnymi i jako takie nie mogą być żadnym dowodem na życie po życiu. Przyznaje to współautor książki „Dowód na życie po życiu”, dziennikarz amerykański Paul Perry. Pisze we wstępie: „NDE to subiektywne doświadczenie, będące udziałem tylko jednej osoby”. Na tym jednak nie poprzestaje.
Jego zdaniem, dowodem na to, że „świadomość może trwać po śmierci fizycznego ciała”, jest tzw. współdoświadczenie śmierci (shared death experience – SDE). Dochodzi do niego u niektórych osób, które były obecne przy śmierci drugiej osoby, choć doświadczenie to może być też udziałem osób będących w tym czasie w zupełnie innym miejscu, nawet po drugiej stronie globu, bowiem odległość w tym przypadku nie ma żadnego znaczenia.
Niektórzy świadkowie współdoświadczenia śmierci opowiadali, że mieli wizje nieżyjących już członków rodziny, którzy pojawiali się przy umierającym, by pomóc mu przejść na drugą stronę. Takie przeżycia mogło mieć nawet kilka osób jednocześnie przebywających przy umierającym.
Ale czy to jest dowód na „życie po życiu”? Współdoświadczenie śmierci jest wciąż subiektywnym przeżyciem, podobnie jak przeżycia z pogranicza śmierci. Nie można tego traktować jako jakiegokolwiek dowodu. Nie powinno się nawet używać takiego określenia. Według nauki, dowód mamy tylko wtedy, gdy jesteśmy w stanie coś zweryfikować obiektywnie i to wielokrotnie, spełniając określone warunki.
Doświadczenia z pogranicza śmierci są jednak nadzwyczaj ciekawym przeżyciem i powinno być ono badane naukowo, przez badaczy, na ile tylko jest to możliwe. I takie badania są prowadzone.
Naukowcy z Uniwersytetu Kopenhaskiego w 2019 r. opublikowali badania ankietowe przeprowadzone w 35 krajach, z których wypływają wnioski, że co dziesiąta osoba doświadcza takich przeżyć poczucia wychodzenia z własnego ciała i przejścia przez tunel ze światłem na końcu, a także uczucia spokoju i szybko biegnących myśli. Jak się okazało, przeżycia te nie muszą być jedynie z „pogranicza śmierci”. U niektórych osób, o czym można mniemać, występowały one w czasie zaburzeń snu w fazie REM (marzeń sennych). Jak tłumaczą specjaliści, w tej fazie w czasie snu dochodzi do czasowego paraliżu, czyli wyłączenia możliwości ruchu rąk i nóg, ale nadal włączona jest świadomość. I wtedy mogą się pojawić halucynacje.
Z innych badań wynika, że w przypadku niektórych osób – twierdzących, iż doświadczyły przeżyć z pogranicza śmierci – po bliższej analizie się okazywało, że nie były one wcale bliskie śmierci. Subiektywne przeżycia, szczególnie tego rodzaju, są jednak tak silne, że traktowane są jako „dowód” na przeżycie z pogranicza śmierci lub współdoświadczenie śmierci.
Doświadczył tego dr Raymond A. Moody, o czym pisze w książce „Dowód na życie po życiu”. „Dwukrotnie byłem bliski śmierci – stwierdza. – Moje dotychczasowe badania i doświadczenia sprawiły, że dziś już nie boję się umrzeć”.
Dr Moody wyznaje, że jego udziałem było też współdoświadczenie śmierci. „Otóż ja również doświadczyłem SDE. (…) Gwoli ścisłości dodam, że było to wspólne doświadczenie wszystkich dorosłych członków mojej rodziny” – pisze. Wyjaśnia, że zdarzyło się ono podczas umierania jego 74-letniej matki, cierpiącej na chłoniaka nieziarniczego.
Przeżycia z pogranicza śmierci od dawna analizowali również filozofowie. Przykładem jest David Hume (1717-1776), angielski filozof, który twierdził, że udowodnienie życia po życiu wymagałoby użyciu narzędzi logicznych, a takimi nie dysponujemy. Bo tradycyjna logika nie jest do tego właściwym narzędziem. Tą inną „logiką” jest tylko kwestia wiary. (PAP)
Zbigniew Wojtasiński
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Ilustracja: okładka książki w wersji prezentacyjnej Redakcji Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 34-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
