W skupieniu, religijnie. Nasza polska tradycja i także katolickich krajów Europy ustanowiła 1 listopada dniem Wszystkich Świętych. To dzień wolny od pracy, w którym nawiedzamy cmentarze, by udekorować kwiatami i zniczami groby bliskich, a także opuszczone czy zbiorowe mogiły i miejsca pamięci ofiar wojny, walki o pokój, niepodległość i demokrację, hołdując ich pamięci i rozważając różne aspekty drogi życia i po śmierci. Ponadto uczestniczymy we mszach św. za zmarłych.
Inaczej w innych krajach. Rosjanie święto zmarłych obchodzą w niedzielę wielkanocną. Właśnie wtedy odwiedzają groby swoich bliskich.
Czczeniu zmarłych Holendrzy poświęcają 4 maja jako dzień upamiętnienia ich. Dekorują oni miejsca związane z ofiarami II wojny światowej, zapalają znicze. W protestanckiej Holandii nie obchodzi się listopadowego święta zmarłych.
Szwedzi z kolei obchodzą Zaduszki, które przypadają jako święto ruchome w pierwszą sobotę listopada. Popularne są tam tzw. zagajniki pamięci − miejsca na cmentarzach, w których rozsypano prochy zmarłych zgodnie z ich ostatnią wolą. Szwedzi i tam przybywają, aby złożyć w milczeniu im swój hołd.
Żydzi mają tradycję jarcait, która nie ma nic wspólnego z naszą tradycją wspólnego czczenia zmarłych we Wszystkich Świętych. Jarcait obchodzony jest co rok, dzień przed rocznicą śmierci członka rodziny − wówczas w jego domu przez całą dobę pali się świece i czyta Misznę, należącą do zbioru podstawowych tekstów rabinicznych, a także przybywa na cmentarz z odwiedzinami grobu.
W radości, zabawie z muzyką i z ucztą. Francuzi na grobach bliskich nie zapalają zniczy, nie ma tam takiej tradycji. Dzień Wszystkich Świętych jest tam obchodzony przez wielu jako czas zadumy, ale młodzież wprowadziła nowy zwyczaj: zabawy przy grobach swoich idoli − tam czuwa, gra na instrumentach, śpiewa ulubione utwory swoich wybrańców.
W Anglii i w krajach anglosaskich − Halloween, znane jako dyniowe szaleństwo. Właśnie w Anglii jest ono najbardziej popularne. To święto przypada tam 31 października. Ma ono swoje korzenie w obyczaju celtyckim, w którym właśnie ten dzień jest ostatnim w roku. Wtedy dzieci bawią się, a przebrane za straszydła, duchy, potwory, czarownice, wróżki − chodzą po domach, powtarzając słowa: cukierek lub psota. Do Polski ten zwyczaj już przenika, ale jako dodatkowe zjawisko.
Makabryczny festiwal. Jedna z Polek w USA, z pierwszego pokolenia emigrantów, podpisująca się w swojej witrynie internetowej: Dreamka, napisała o Halloween: „najbardziej makabryczny »karnawał«”. Wyraża ona żal, że nie ma tam polskiej tradycji Wszystkich Świętych, nie ma komu jej kontynuować, cmentarze świecą tego dnia pustką, co najwyżej pracują na nich kosiarki. A i wyznaje, że marzy o tym, aby nad jej grobem ktoś odmówił: „Wieczne odpoczywanie”. Podaję adres tej witryny, w niej znajdują się też zdjęcia obrazujące tę sytuację, także na katolickim cmentarzu: http://dreamka-w-ameryce.blog.onet.pl/Swieto-Zmarlych-czy-Halloween,2,ID262427415,n –
W Niemczech, w części zachodniej, zaobserwowałam inną odmianę tego święta − rodzice maszerują wieczorami z przebranymi dziećmi z lampionami. Oprócz wspólnej z rodzicami marszruty same dzieci brykają po ulicach, pohukując jako upiory i straszydła − „uzbrojone” np. w dynie z zapalonymi świecami.
Mieszkańcy Filipin 1 listopada organizują przed stawianymi specjalnie na ten czas namiotami − huczne uczty. Całymi rodzinami.
Meksykanie również obchodzą ten dzień jako radosne święto i choć modlą się na cmentarzach − także tam biesiadują, aby zgodnie z wierzeniami − zapewnić głodnym duszom pokarm w postaci zapachu pożywienia. Przed pierwszym listopada kupują zaś specjalne symbole w postaci trupich czaszek, szkielecików czy duchów lub upiorów.
Stefania Pruszyńska
Fot.: Z ogiennej, Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
