Nokturn rzymski ©Stefania Pruszyńska
Tegoroczną lekturę, która była moją zdecydowaną faworytką do Narodowego Czytania, Polacy po raz pierwszy wybierali w plebiscycie internetowym. Do głosowania przystąpiło w sumie, jak podał prezydent Andrzej Duda, kilkanaście tysięcy osób. Zwycięskie „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza konkurowało z „Chłopami” Władysława Reymonta, „Nocami i dniami” Marii Dąbrowskiej, „Weselem” Stanisława Wyspiańskiego i „Popiołami” Stefana Żeromskiego.
Akcja Narodowego czytania trwa od 2012 roku. Jej inicjatorem był prezydent Bronisław Komorowski, który wybrał „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza na ówczesne inauguracyjne czytanie. W 2013 roku w całej Polsce czytano dzieła Aleksandra Fredry, w 2014 roku – „Trylogię” Henryka Sienkiewicza, a rok temu, w 2015 roku – „Lalkę” Bolesława Prusa.
Prezydent Andrzej Duda 22 lutego podczas uroczystego ogłoszenia wyniku głosowania i zapowiedzi, że dniem Narodowego czytania „Quo vadis” będzie 3 września 2016, mówił o tym dziele: „Piękna, cudowna powieść o miłości, o upadającym imperium, ale przede wszystkim o sile wiary, która potrafi czasem góry przenosić”. Narodowe czytanie zainicjuje para prezydencka.
Powieść „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza odsłania wydarzenia z ostatnich lat panowania Nerona w wielonarodowościowym wówczas Rzymie (od 63 do 69 roku), w którym chrześcijan zwalczali liczni zwolennicy Nerona. Główni bohaterowie: Ligia i Marek Winicjusz są postaciami fikcyjnymi. Marek Winicjusz wywodzi się ze świata starych tradycji Rzymu, a Ligia jest dumną i godną chrześcijanką.
Liczne interpretacje tej powieści podkreślają wyrazistość jej wymowy ideowej, wskazującej na świadomie obrany do zobrazowania przez Sienkiewicza dysonans między wartościami idei moralnych i duchowych z rodowodem chrześcijańskim a metodami, których ówcześni Rzymianie używali w stosowaniu podstępu i zwalczaniu chrześcijan. Ta walka wypowiedziana chrześcijanom przez Nerona i jego zwolenników odsłoniła ostatecznie dramaturgię klęski Nerona. Wielu Rzymian, sympatyków cesarza zaczęło wybierać chrześcijaństwo z jego człowieczeństwem i umiłowaniem kultury duchowej, co nadaje powieści szczególnej wymowy, zza której zdaje się słychać szept jej autora o nieuchronnym zwycięstwie tego, co jest wyższe, lepsze, bliższe człowiekowi. Można też z powieści odczytać subtelnie w niej obecny aluzyjny polski kontekst – Ojczyzny wówczas zniewolonej, z drogą do zwycięstwa.
Łaciński tytuł książki znaczy po polsku: Dokąd idziesz?, jest odwołaniem do słów: Quo vadis, Domine? – Dokąd idziesz, Panie?, które miał wypowiedzieć apostoł Piotr do Chrystusa. Sienkiewicz w treści dzieła te słowa również przywołuje.
Henryk Sienkiewicz publikował „Quo vadis” w odcinkach w latach 1895-1896 w warszawskiej „Gazecie Polskiej”, „Dzienniku Poznańskim” oraz ukazującym się w Krakowie dzienniku „Czas”. Dzieło zostało wydrukowane w całości w 1896 roku. Ilustrowali je artyści malarze: Piotr Stachiewicz i Jan Styka. Wkrótce zdobyło uznanie nie tylko w Polsce, a także w świecie. Zostało przetłumaczone na ponad pięćdziesiąt języków.
Już w 1901 roku Lucien Nonguet i Ferdinand Zecca stworzyli we Francji film niemy pod oryginalnym tytułem pierwowzoru „Quo vadis”. Kolejne nieme filmy „Quo vadis” wyreżyserowali we Włoszech Enrico Guazzoni w 1912 roku oraz Gabriello D’Annunzio i Georg Jacoby w 1925 roku. Powieść doczekała się po wojnie, w 1951 roku, produkcji amerykańskiej Mervyna LeRoya. We Włoszech powieść Sienkiewicza w 1985 roku została zaadaptowana przez Franco Rossiego w obrazie serialu telewizyjnego. W Polsce w 2001 roku dziełem Sienkiewicza zainteresował się Jerzy Kawalerowicz. Wyreżyserowany przez niego film „Quo vadis” pojawił się na szerokim ekranie i także w wersji telewizyjnej – jako sześcioodcinkowy serial.
Henryk Sienkiewicz, powieściopisarz, który był znany również jako publicysta, w 1905 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla za wybitny dorobek pisarski w literaturze epickiej.
Fragmenty rękopisu „Quo vadis” znajdują się w zasobach polskiego instytutu naukowego i kulturalnego Ossolineum – Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
