1. Kasztany jadalne. Na pierwszym planie mający w obwodzie 9,15 m − Croft Castle, Anglia (2006)
2. Dąb „Chrobry” − 9,95 m obwodu, Piotrowice (2001). Przy dębie dr T. Bojarczuk
3. Cis − 10,01 m, Crowhurst, Anglia (2006)
4. Najgrubszy dąb Europy „Kvilleken” − 14,75 m, Norra Kvill, Szwecja (2006). Autor fotografii 1 − 4: Krzysztof Borkowski
Krzysztof Borkowski oddaje się z pasją gromadzeniu dokumentacji, pomiarom obwodów wielowiekowych drzew, a zwłaszcza ich uwiecznianiem na zdjęciach. Obfotografował setki niezwykłych drzew, w tym wiele pomników przyrody, rosnących zarówno w Polsce, jak i w różnych krajach Europy i świata. Posiada zbiór ok. 480 fotografii, który jeszcze w całości nie został upubliczniony. Wybrane zaś z tego zbioru fotografie zaprezentował na wystawie „Stare drzewa Europy”, zorganizowanej przez Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Muzeum Dendrologicznym, mieszczącym się w jednej z najstarszych budowli parkowych Arboretum Kórnickiego.
W otwarciu tej ekspozycji uczestniczyli naukowcy: dr Tomasz Bojarczuk, Lesław Rachwał − z Instytutu Dendrologii PAN i wielu miłośników a zarazem obrońców natury, a wśród nich Lechosław Lerczak, oraz zaciekawieni przedstawiciele pokrewnych profesji czy poszukujący niebanalnych inspiracji.
Krzysztof Borkowski, będący Wielkopolaninem, bowiem jest związany z Puszczykowem, nieodległym przecież od Rogalina, gdzie znajdują się najbardziej w Polsce znane wielowiekowe dęby, podczas wernisażowego spotkania objaśniał, że tematyką dendrologiczną zajmuje się od dawna, amatorsko, z czystej pasji poznawczej i woli dokumentacji najciekawszych obiektów. Wspominał niektóre przygody z podobnie nastawionymi pasjonatami, których spotykał przypadkowo w różnych krajach. A to właśnie oni niejednokrotnie wskazywali mu drzewa zasługujące na uwagę i utrwalenie na kliszy. Przyznawał też, że w wielu przypadkach dotarcie do celu nie było łatwe − wymagało pokonania tysięcy kilometrów i to nie tylko jednym środkiem komunikacji.
Na wystawie Krzysztof Borkowski umieścił 37 fotografii drzew rosnących w Anglii, Danii, Estonii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Niemczech, Polsce, Portugalii, Szwecji, we Włoszech, na Węgrzech, Litwie, Łotwie. Najbardziej imponujący to najgrubszy dąb Europy „Kvilleken” 14,75 m (Norra Kvill − Szwecja) (patrz: fot. 4). W Polsce mamy takie okazy, jak dęby: „Napoleon” i „Chrobry”, Dęby Rogalińskie czy platan z Dobrzycy.
Pierwotnie wystawienie fotografii nie było w planie Krzysztofa Borkowskiego, miały one być jedynie zebrane w albumie. Niewykluczone, że było to raczej wahanie, które miało związek z tym, na co wskazywał sam autor tych prac: zróżnicowana ich jakość. K. Borkowski wyjaśniał, że jest ona konsekwencją specyfiki klimatu, w którym żyją niektóre z tych drzew. Dopowiadał ponadto, nie bez wyczuwalnego a skrywanego żalu jako skrupulatny dokumentalista i niezwykle wrażliwy na ich obraz, że nierzadko nie miał możliwości czekania na zmianę warunków oświetlenia czy powtórzenie poszczególnych ujęć z uwagi na ściśle określony czas i zaplanowaną trasę podróży.
Niewątpliwie dobrze się stało, że K. Borkowski zdecydował się na pokaz tych niezwykłych fotografii, zresztą kilku z nich wykonanych z wyraźną i oryginalną intuicją artystyczną (jak np. na fot. 1), bo przecież dla większości z nas sposobność ujrzenia gołym okiem tak imponujących ponadczasowością i wyglądem okazów żywej natury Starego Kontynentu jest nieosiągalna.
Co zaś dodatkowo godne uwagi i naśladownictwa (gdy obiekt np. fotografii jest niezwykle rzadki, a może rozbudzić zainteresowanie albo stać się dokumentem w nauce czy wręcz przekonać kogoś do podejmowania śmiałych i wytrwałych poszukiwań innych unikatów) − Krzysztof Borkowski udostępnił do wglądu uczestnikom-gościom wernisażu również spory zestaw publikacji książkowych, związanych tematycznie ze starymi drzewami − w tym wiele albumów z krajów europejskich. Nie zabrakło wśród tych wydawnictw najbardziej z nich znanego: „Monumentale bomen in Europa” Jeroena Patera z fotografiami i dokumentacją drzew z 22 krajów Europy. Autor tego albumu był, podobnie jak dr T. Bojarczuk, inspiratorem i towarzyszem wielu wypraw Krzysztofa Borkowskiego. A on sam wspominał o tym z ożywieniem i wskazał z uśmiechem na treść dedykacji Jeroena Patera na stronie tytułowej tego wydawnictwa (do odczytania na fot. wyżej).
Kórnicki wernisaż wystawy prac fotograficznych Krzysztofa Borkowskiego odbył się 5 października 2007 roku.
Stefania Golenia Pruszyńska
Fot.:Krzysztof Borkowski
Fot. z wernisażu wystawy ze zbioru dok. z tego wydarzenia udostępnione redakcji przez Krzysztofa Borkowskiego z dnia 5.10.2007 r., oprac.: Stefania Pruszyńska
Prezentuję tutaj dla zainteresowanych spis pokrewnych tematycznie wydawnictw z poszczególnych krajów Europy:
1. Jeroen Pater, „Monumentale bomen in Europa”; Anglia: 1. „Champion Trees of Britain & Ireland”, Ed Dr Owen Johnson, The Tree Register; 2. „Meetings with Remarkable Trees”, Thomas Pakenham; 3. „Tree Heritage of Britain and Ireland”, Andrew Morton; 4. „The Tree Register”, Newsletter No.16; Czechy: 1. „What trees remem ber”, M. Hruskova, J. Turek; 2. „Acta Pruehoniciana 1998”; Dania: 1. „Beronmte Danske traeer”, Helge V. Qvistorff; Estonia: 1. „Eesti pólispuud”, Hendrik Relve;Finlandia: 1. „Vihreat jattilaset, Suomen paksuimmat puut”, Niilo Karhu; Francja: 1. „Aupres de mon chene”, Roger Devaux; Holandia: 1. „Monumentale bomen in Nederland”, Gerrit de Graaff; Niemcy: 1. „Baumzeit”, Verena Eggmann und Bernd Steiner; 2. „Alte liebenswerte Baume in Deutschland”, H. J. Fróhlich; Polska: 1. „Najstarsze drzewa w Polsce”, Cezary Pacyniak; 2. „Sławne drzewa województwa śląskiego”, Aleksander Żukowski; 3. „Świadkowie naszych dziejów”, Stanisław Szwarc-Bronikowski; Szwajcaria: 1. „Schweizerische Beitrage zur Dendrologie”, 46/1999-2000; Szwecja: 1. „Svenska Jattetrad”, Per Ósterman; 2. „Gamla ekar”, Ake Carlsson, Tore Hagman; Wegry: 1. „MAGyArorszag Lepgnagyobb Fai − Dendromania: Posfai Gyorgy”; Włochy:1. „Gli alberi monumentali d`Italia”, Isole e Centro Sud; 2. „Gli alberi monumentali d`Italia”, Il Centro e II Nord; 3. „Gli alberi monumentali d`Italia”, Guida.
* Panu Krzysztofowi Borkowskiemu składam serdeczne podziękowanie za przekazanie fotografii do niniejszej publikacji o wernisażu wystawy w Kórniku
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka, autorka utworów sztuki plastycznej. Autorka publikacji różnych gatunków, w tym utworów literackich, m.in.: esejów, szkiców, utworów poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, reportaży literackich, felietonów, utworów satyrycznych, grotesek i aforyzmów. Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ W redakcjach i wydawnictwach od 1989 roku. Pracowała etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000). Współpracowała zaś wieloaspektowo z wieloma tytułami prasowymi, w tym polonijnymi (dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn), czasopismami kulturalnymi, literackimi i wydawnictwami. ⇒⇒⇒⇒⇒ Aktualnie (od 2006 roku) redaktor naczelna, właścicielka-wydawca i wszechstronna realizatorka niezależnej Gazety Autorskiej „IMPRESJee” o dominującym profilu kulturalnym, obecnie pod nowym adresem i nazwą Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Ma także 34-letnie doświadczenie redaktora prowadzącego i redaktora-korektora: czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych. Najnowsze realizacje to redakcja-korekta 11 wydawnictw książkowych WO ZLP i Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki” (2020 - 2022).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Przed 1989 rokiem, we wczesnych latach studenckich (UAM) podczas ferii letnich wywiązywała się z ówczesnej elementarnej powinności żakowskiej, hartując się na studenckich praktykach (wówczas obowiązkowych i zwanych robotniczymi – lata 70.). Ponadto pracowała jako wychowawczyni na koloniach, a na posadzie asystenta antykwarskiego – w PP „Desa” Dzieła Sztuki i Antyki. Później – analityka w laboratorium bakteriologii WZSChPiG w Poznaniu. Kolejne studia podjęła w 1980 roku w Akademii Ekonomicznej.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Publikacje. Liczne utwory artystyczne jej autorstwa (poezja, proza, eseje, grafiki) i artykuły czy fotografie nasyciły treściami w różnych tonacjach i formach: łamy drukowanych czasopism ogólnopolskich, regionalnych i polonijnych (intensywniej od 1989 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒ W źródłach edytorstwa autorskiego ⇐⇐⇐⇐⇐ Od 2006 do 2019 r. pierwszym ich lądowiskiem była Gazeta Autorska „IMPRESJee”, kontynuowana obecnie jako Gazeta Autorska IMPRESJee.pl − w niej opublikowała już ok. 1400 artykułów i utworów swojego autorstwa. Niemało pośród nich obszernych tekstowych (od 20 do 40 stron PN) czy np. fotoreportaży. Inne utwory zamieszczała w oazach własnych autorskich witryn artystycznych pn.: Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska (2007-2019), a niektóre − odsłoniła w tomiku poetyckim pt. „Szepty dalekobieżne” (San Francisco, 2009).
⇒⇒⇒⇒⇒ W książkach innych autorów ⇐⇐⇐⇐⇐ Zaskakują w książkach biograficznych innych artystów, np. Miklosza Deki Czurei, wirtuoza skrzypiec, Króla Czardasza, pt. „Potępienie Miklosza” (2009) czy wydanej pod jej redakcją „Księdze romskiej. Autobiografia. Prawo. Słownik” Władysława Iszkiewicza (2012), artysty i dyrektora Cygańskiego Zespołu „Roma”, w latach 70. – emigranta do Szwecji. Najnowsze publikacje drukiem, to wstęp do niedawno wydrukowanego tomu poezji pt. „Masada” Piotra Chrzczonowicza (2022).
⇒⇒⇒⇒⇒ Na skrzydłach pegazów do czasopism literackich i kulturalnych ⇐⇐⇐⇐⇐ Eseje, różne artykuły, wywiady, reportaże, recenzje, felietony, fotografie, utwory poetyckie, aforyzmy, rysunki i grafiki jej autorstwa opublikowały także czasopisma ukazujące się w Polsce, m.in.: Miesięcznik Kulturalny „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław (nagrodzona w konkursie w 1996 r.); Dziennik Wielkopolan „Dzisiaj” (1989-1991), miesięcznik „Merkuriusz Polska”, „Gazeta Wyborcza”, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, Kulturalne „ABC”, Gazeta Regionalna.com, periodyk kulturalny WO ZLP „Wielkopolski Widnokrąg”, miesięcznik „Welcome to Poznań”, „Forum Wielkopolski”, Magazyn Muzyczny „Brzmienia”, „Studzienka”, portal e-poznan.pl, kwartalnik „Aspekty Kulturalne”, poznański kwartalnik kulturalny „Protokół Kulturalny” - w nim niedawno w nr. 84/2023 pomieszczone zostały esej, wiersz i grafiki.
⇒⇒⇒⇒⇒ W antologiach⇐⇐⇐⇐⇐ Utwory poetyckie jej autorstwa w antologiach poezji współczesnej Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki” i WO ZLP (2017 -2022) − tamże w antologiach dwujęzycznych stały się w przekładach zrozumiałe dla Niemców, Anglików, Francuzów, Hiszpanów i Litwinów. A w antologiach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Kalisz stolicą aforyzmu” czy „Po-tyczkach aforystów” opublikowane zostały nie tylko wiersze, aforyzmy, esej, grafika (2017-2022). W charytatywnej „Antologii dla Filipka” z inicjatywy internetowej grupy literackiej „Peron literacki”. wyd. KryWaj Krystyna Wajda (maj 2023) oraz pracy zbiorowej, poświęconej pamięci Czerwca 1956, w 67. rocznicę buntu w Poznaniu, pt. „Którzy pogardy nie mogli znieść”, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 28 czerwiec 2023.
⇒⇒⇒⇒⇒ W teatrze⇐⇐⇐⇐⇐Jeden z aforyzmów obrał na motto spektaklu Częstochowski Teatr Tańca Włodzimierza Kucy (spektakle grano w 2018 i 2019 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒W witrynach środowiskowych⇐⇐⇐⇐⇐ Różne artykuły i utwory opublikowały również media stowarzyszeń dziennikarskich i artystycznych. (Przykładowe tytuły czasopism i inne szczegółowe informacje są podane w dziale: Redakcja w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Obrazy, grafiki, rysunki w publikacjach. Wiążąc wątki dziennikarsko-redaktorskie z artystycznymi predylekcjami i krytycznym okiem, ujawniła sygnały o niektórych swoich pracach plastycznych: w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” − satyrycznych w latach 1989-1991. Innych zaś w mies. „Welcome to Poznań”, mies. „Merkuriusz Polska”. Nie ustaje w tym dziele, dowodząc swojej drogi kontynuacją mowy do świata także kreskami czy paletą barw w grafikach i obrazach. Niektóre publikowała od 2006 r. w swojej pierwszej Gazecie Autorskiej „IMPRESJee", obecnie zaś w kontynuatorce − Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl. We własnych artystycznych witrynach autorskich: Poezja i ArtGrafPoeFoto zamieszczała je w latach 2007 – 2019. Ubarwiła nimi własny tomik poetycki „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009). Pojawiły się także na okładkach książek poetyckich, m.in.: Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć” (2014), „W gaju poezji” Jana Grada (2016). Znalazły podobnie przyjazne, ciekawe otoczenie w wydawnictwach WO ZLP i Fundacji Literackiej „Jak podanie ręki”: antologii poezji związanej z IV Międzynarodową Konferencją Poetycką pt. „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020), tomie poezji Teodozji Zariwnej pt. „Ziemia siedmiu wiatrów” (2022) i antologii współczesnej poezji polsko-litewskiej (2022).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒⇒⇒ Prezentacje literackie na żywo. Utwory poetyckie z tomu poetyckiego Stefanii Goleni Pruszyńskiej „Szepty dalekobieżne” czytał na antenie Radia Emaus w cyklicznej audycji „Posłuchaj bicia serca” znany recytator Jan Janusz Tycner (2012). Prezentowała je także jako uczestniczka Międzynarodowych Konferencji Poetyckich i odbywających się w ramach tego wydarzenia kaliskich „Aforystykonach”, organizowanych przez WO ZLP (2017-2022), ostatnio podczas VI MKP w Kaliszu na „Aforystykonie” (2022).
Będąc rzeczniczką zbliżania ludzi wielu kultur, zwłaszcza twórców, w tym reprezentujących mniejszości narodowe w Polsce, wielokrotnie swoje utwory przedstawiała jako gość międzynarodowych festiwali kulturalnych, np.: Światowych Spotkań Kultury Romskiej czy uroczystych inauguracji Międzynarodowego Dnia Romów (8 marca 2008 roku do wspólnego występu poetyckiego w Pałacu Działyńskich zaprosiła Dominika Górnego), a w sierpniu 2017 r. wystąpiła jako poetycki gość programowy podczas koncertu Europejskiej Orkiestry Romskiej w Auli UAM.
Czytała swoje wiersze, aforyzmy czy utwory satyryczne m.in.: na literackich spotkaniach autorskich w: klubie ZAK („Jesienne impresje”, 2006) i macierzystym poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka” (m.in. wieczór pn. „Iluzjonia” w 2017 r.) w Pałacu Działyńskich w Poznaniu (2008), Domu Bretanii, Międzynarodowym Domu Kultury w Międzyzdrojach, m.in. jako gość warsztatów literackich prowadzonych przez Jerzego Grupińskiego (2008), kilkakrotnie w Domu Romskim (np. na integracyjnych spotkaniach literackich w ramach Światowych Spotkań z Kulturą Romską), Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, Muzeum Etnograficznym w Poznaniu. Także na specjalnej autorskiej biesiadzie poetycko-muzycznej w sanatorium w Ludwikowie (2008) i np. jako gość poznańskiego 38. Dwujęzycznego Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego podczas festynu tej niezwykłej oazy edukacyjnej (2019), a ostatnio w tej szkole na spotkaniu wigilijnym dla seniorów (grudzień 2022). Również poza Polską – w Helladzie na Krecie w Rethymnonie i Adelianos Kampos (2010).
To tylko część przykładów prezentacji i różnych wystąpień publicznych.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Prace plastyczne na wystawach: MASTRiN: w Pałacu Działyńskich „Harmonia”, dedykowanej Czesławowi Miłoszowi w Roku Czesława Miłosza (2011) oraz w Bibliotece w Buku (2012), a w Auli UAM − na ekspozycji będącej wydarzeniem powiązanym tematycznie z koncertem Międzynarodowej Orkiestry Romskiej (2017). Także eksponowane były w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim (2019). Podczas oficjalnej inauguracji V Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej prezentowała je w Auli Lubrańskiego w Collegium Minus UAM, w ramach programu tego wydarzenia (2021). Ponadto − w macierzystym poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka”, m.in. na spotkaniu autorskim „Iluzjonia” w 2017 r., a poza Polską − w Rethymnonie i Adelianos Kampos (Kreta – Grecja, 2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Nagrody: w konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Nauka: Wiedzę akademicką zdobywała w UAM oraz AE.
⇒⇒⇒⇒⇒ W organizacjach m.in. członkini: od 2001 roku Zarządu Głównego Związku Zawodowego Dziennikarzy, od 2005 roku (dwie kadencje, czyli 8 lat) Zarządu Głównego Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy oraz członkini poznańskiego oddziału KSD, poznańskiego Klubu Literackiego (od 70. roku XX w.), a kaliskiego Klubu Aforystów WO ZLP (od 2017 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Upodobania, poglądy: Miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka rozwoju dialogu kultur.
W Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl: Z KRUŻGANKÓW I SKARBCÓW KULTURY **** LITERACKO, TEATRALNIE, OPEROWO, KABARETOWO, FILMOWO, MUZYCZNIE, TANECZNIE ****KLASYCZNIE, REWOLUCYJNIE, FUTURYSTYCZNIE ****DOSTOJNIE, POWAŻNIE, WRAŻLIWIE, NONSZALANCKO, SATYRYCZNIE, GROTESKOWO, KRYTYCZNIE, POLEMICZNIE, ALUZYJNIE ****HARMONICZNIE, STEREOFONICZNIE, Z DYSONANSEM, KONTRAPUNKTEM ****PIÓREM, PIÓRKIEM, PĘDZLEM ****W OBIEKTYWIE, TELESKOPIE, POD LUPĄ I GOŁYM OKIEM ****Z POLAN I POBOJOWISK NATURY I W JEJ OBRONIE ****GŁOSEM NAUKI I WIELOSTRUNNIE SPOŁECZEŃSTWO CZŁOWIEK**** AUTORZY PUBLIKACJI W GAZECIE AUTORSKIEJ IMPRESJee.pl ****TEMATY**** Taksonomia (liczba publikacji pod tagiem)