W Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu polska prapremiera „Cyberiady”, opery w trzech aktach Krzysztofa Meyera − kompozytora tej opery i autora libretta na podstawie opowiadań Stanisława Lema, ma tutaj swoją drugą prezentację sceniczną. Po wielu próbach zainteresowania tą operą różnych scen, w tym również po nagraniu I aktu przez Telewizję Polską, po raz pierwszy wystawiono ją w 1996 r. Niemczech, w Wuppertalu. Poznańska premiera „Cyberiady” jest podwójnym świętem dla Krzysztofa Meyera, bowiem zbiega się z jubileuszem jego 70. urodzin.
− Zwierzyłem się Stanisławowi Lemowi, że mam zamiar napisać operę. Lema dobrze znałem od dzieciństwa. Nie miałem jednak libretta. Byłem pod wrażeniem „Tanga” Mrożka, ale Lem podpowiedział mi swoją „Cyberiadę”. Pracowałem 2 lata nad librettem w Paryżu. Pozmieniałem wiele w tekście Lema. III część opery w ogóle nie jest z „Cyberiady”. Opera jest skonstruowana w 3 akty − każdy jest inną historią – mówi Krzysztof Meyer.
− To był temat muzyczny związany z awangardą − Meyer wspomina Warszawską Jesień, która go inspirowała. Zresztą nieomal udałoby mu się posłyszeć na niej własny utwór: I Kwartet smyczkowy, który zapowiadano już w programie Warszawskiej Jesieni 1964 r. Niestety, nie doszło do wykonania tej kompozycji…
„Polska muzyka awangardowa nasycona była tendencjami takimi, jak aleatoryzm, sonoryzm czy bruityzm. »Cyberiada« była właściwie próbą przeniesienia tych zjawisk na teren muzyki operowej. Okazało się, że techniki te doskonale nadawały się do muzyki scenicznej, co więcej, były w stanie realizować różne odcienie ekspresyjno-wyrazowe − od dramatycznych po groteskowe, od melancholijnych po wesołe” – pisał i w tym duchu też komentował Krzysztof Meyer podczas niedawnej konferencji prasowej swoje inspiracje tymi technikami, związane z „Cyberiadą”.
Krzysztof Meyer pracę nad muzyką do „Cyberiady” rozpoczął w Krakowie w kwietniu 1967 r., mając już w swoim dorobku 3 sonaty i aforyzmy na fortepian, koncert skrzypcowy, koncert fletowy i dwie symfonie. Kontynuował komponowanie opery w Paryżu i to w okresie majowego strajku oraz studenckich zamieszek w 1968 r. − w centrum tego konfliktu – Dzielnicy Łacińskiej. Gotową zaś w 1970 r. partyturę kompozytor wysłał do Monaco na konkurs kompozytorski pod patronatem księcia Rainiera III. „Cyberiada” zdobyła tam jedyną główną nagrodę. Zainteresowała się tą kompozycją Telewizja Polska i w maju 1971 r. wyemitowała I akt opery. I na tym się skończyło, nawet zarejestrowane nagranie zostało zamazane. Dalszy ciąg stanowiły liczne starania o zainteresowanie tą operą wielu scen. Nawet w Poznaniu. – Po ówczesnych nieudanych poznańskich próbach machnąłem na to wszystko ręką – mówi Meyer.
Władysław Malinowski w swojej opinii o tym ciągu niepowodzeń z tą kompozycją u dyrektorów scen wyraża przypuszczenie, że ich „mogła odstraszyć polityczna wymowa libretta” – jak podaje Danuta Gwizdalanka w tekście „Jak powstała »Cyberiada« i co się z nią potem działo”.
Na scenę „Cyberiada” trafiła w 1996 r. – w Niemczech, w Wuppertalu.
– Zebrała entuzjastyczne recenzje – wspomina Krzysztof Meyer.
Tekst i fot.: Stefania Pruszyńska
Na fot.: Prof. Krzysztof Meyer (z lewej) i realizatorzy „Cyberiady” podczas konferencji prasowej w Teatrze Wielkim w Poznaniu
— Stefania Pruszyńska
(oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka, artystka – autorka utworów sztuki plastycznej. Autorka: różnych publikacji publicystycznych i dziennikarskich wielu gatunków i literackich, m.in.: esejów, szkiców, utworów poetyckich prozy poetyckiej, opowiadań, reportaży literackich, felietonów, utworów satyrycznych, grotesek i aforyzmów. Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej, plastycznej, niemal równolegle do poezji i wszech sztuk i gatunków. Mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia – w obrazach o indywidualnym, a rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą. ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ W REDAKCJACH i WYDAWNICTWACH OD 1989 ROKU. PRACA ETATOWA: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000). Współpraca zaś wieloaspektowa z wieloma tytułami prasowymi, w tym polonijnymi (dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn), czasopismami kulturalnymi, literackimi i wydawnictwami. ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ AKTUALNIE (od 2006 roku) redaktor naczelna, właścicielka-wydawca i wszechstronna realizatorka niezależnej, niekomercyjnej Gazety Autorskiej „IMPRESJee” o dominującym profilu kulturalnym, obecnie pod nowym adresem i nazwą Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl. Zdobyła ponadto 33-letnie doświadczenie redaktora-korektora: czasopism, monografii, albumów artystycznych, książek poetyckich, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ PRZED 1989 ROKIEM we wczesnych latach studenckich (UAM) z ówczesnej powinności żakowskiej hartowała się w porze ferii letnich na studenckich praktykach (wówczas obowiązkowych i zwanych robotniczymi - lata 70.). Ponadto pracowała jako wychowawczyni na koloniach, asystent antykwarski w PP „Desa” Dzieła Sztuki i Antyki, a później - analityk w laboratorium bakteriologii WZSChPiG w Poznaniu. Kolejne studia podjęła w 1980 roku w Akademii Ekonomicznej.
⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒ LICZNE UTWORY JEJ AUTORSTWA nasyciły dotąd treściami w różnych tonacjach: łamy drukowanych czasopism ogólnopolskich, regionalnych i polonijnych. Pierwszym ich lądowiskiem są łamy Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl, a międzylądowań - media stowarzyszeń dziennikarskich i artystycznych. Lokowała je również w oazach jej własnych autorskich witryn artystycznych POEZJA i ArtGRAFPoeFoto i tomie poetyckim pt. „Szepty dalekobieżne”, który okrasiła grafikami (San Franisco 2009). Zaskakują w książkach biograficznych innych artystów, np. Mikosza Deki Czurei, wirtuoza skrzypiec, Króla Czardasza, pt. „Potępienie Miklosza” (2009) czy w „Księdze romskiej” Władysława Iszkiewicza (2012), artysty i dyrektora Cygańskiego Zespołu „Roma”, później – emigranta do Szwecji. To także wędrowniczki pod skrzydłami pegazów do periodyków literackich i kulturalnych. Objawiły się w antologiach poezji współczesnej „Jak podanie ręki” i tamże stały się w przekładach zrozumiałe dla Niemców, Anglików, Francuzów oraz Hiszpanów. Czytano je na antenie Radia Emaus, miały wielokrotne prezentacje przed gremiami licznych międzynarodowych festiwali kulturalnych, Międzynarodowych Konferencji Poetyckich (WO ZLP, 2017-2021), publicznością koncertu Międzynarodowej Orkiestry Cygańskiej w Auli UAM (2017), w różnych przybytkach kultury (np.: Dom Bretanii, Miedzynarodowy Dom Kultury w Międzyzdrojach, Dom Romski, Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, Muzeum Etnograficzne w Poznaniu, klub ZAK, poznański Klub Literacki „Dąbrówka”), szkołach i in. Także – w Helladzie na Krecie w Retimno (Rethymno) i Adelianos Kampos. Aforyzmy zaś odczytywała np. podczas festiwalu Aforystykonu w Kaliszu – stolicy aforyzmów i publikuje w swojej Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl, zamieszczała w witrynie autorskiej POEZJA, Stefania Pruszyńska. Opublikowano je w kolejnych edycjach antologii „Po-tyczki aforystów” (2017– 2021). OBRAZY, GRAFIKI, RYSUNKI – w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989-1991), mies. „Welcome to Poznań”, mies. „Merkuriusz Polska”, Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl, artystycznych witrynach autorskich: POEZJA, ArtGrafPoeFoto (2007 – 2019), we własnym zbiorze poetyckim „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), na okładkach książek poetyckich np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć” (2014), Jan Grad „W gaju poezji” (2016); w antologii poezji związanej Międzynarodową Konferencją Poetycką „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020) i witrynie WO ZLP. Odsłoniła je NA WYSTAWACH, np.: MASTRiN w Pałacu Działyńskich „Harmonia”, dedykowanej Czesławowi Miłoszowi (2011), w Bibliotece w Buku (2012), w Auli UAM (2017), Auli Lubrańskiego w Collegium Minus UAM podczas V Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej (2021), Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, w poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka”, a poza Polską w Retimno (Rethymno) i Adelianos Kampos (Kreta – Grecja, 2010). ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Ma w biografii przynależność członkowską do formacji: zawodowych dziennikarskich, artystycznych, literackich i animacji kulturalnej. W niektórych ze statusem członkini Zarządów Głównych. ⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒ NAGRODY m.in.: za felieton w konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław wyd. przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (publikacja pt. „Inwazja łysych”, „Arkusz”, nr 6 (55), 1996, s.13); „Dziennikarskie Koziołki 2017” w kategorii: Redakcja przyznane przez Wielkopolski Oddział Stowarzyszenia Dziennikarzy RP za wieloaspektowe realizacje portalu Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w UAM i AE.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka rozwoju dialogu kultur.
