Dla mieszkańców Poznania i regionu Wielkopolski to kolejna okazja do uczestnictwa w niecodziennych spotkaniach, koncertach, wystawie czy biesiadach z artystami romskimi i ciekawymi postaciami z różnych środowisk. Wydarzenie organizuje Fundacja „Bahtałe Roma”.
Prezes fundacji Anna Markowska postanowiła program tegorocznych VII Światowych Spotkań z Kulturą Romską poszerzyć o imprezy, które nie tylko mają kontynuować integracyjno-poznawcze czy artystyczne wątki, lecz również znacznie przybliżać kulturę romską i wiedzę o niej oraz o problemach społecznych środowiska romskiego.
Zaplanowała od 21 do 30 sierpnia cieszące się zainteresowaniem i popularnością koncerty zespołu „Tatra Roma”. Ponadto − wystawę historyczną, warsztaty folkloru romskiego, spotkanie literackie, biesiadę, projekcję filmową i paradę uliczną.
Wczorajszą oficjalną inaugurację VII Spotkań z Kulturą Romską w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim poprzedziła konferencja prasowa. Oba wydarzenia skupiły uwagę przybyłych, zainteresowanych społecznością romską, jej kulturą, problemami, perspektywami i aktywnością.
Podczas uroczystego otwarcia festiwalu, w którym uczestniczył i przemówił wicewojewoda wielkopolski Przemysław Pacia, została udostępniona publiczności wystawa w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, poświęcona historii Romów, zorganizowana we współpracy z Muzeum w Szreniawie.
Artystyczną atrakcją inauguracji tegorocznych Spotkań był koncert zespołu „Tatra Roma”. Lider tej formacji Miklosz Deki Czureja, wirtuoz skrzypiec, zwany Królem Czardasza, wystąpił wraz ze swoją córką Sarą Czureją, znakomitą cymbalistką, oraz z grającym na keyboardzie synem Markiem Czureją. Muzyka ta swoim niezwykłym klimatem optymizmu, żywiołowa, pełna radości i ognia ducha, wielu urzeka, a mistrzowskie wykonania budzą zachwyt i podziw. Tak też zareagowała publiczność zgromadzona w holu Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Romskich problemów nie ubywa. Anna Markowska, prezes Fundacji „Bahtałe Roma” w swoim wystąpieniu określiła sytuację Romów jako dramat − 1000-letni Holocaust.
Podobnie ocenił obecne realia społeczności romskiej Marek Miller, prezes Wielkopolskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego Polskich Romów w Swarzędzu, który stwierdził: − Średniowiecze. I z tej ziemi.
− W Polsce mamy ok. 50 tysięcy Romów, a więc co najmniej 12 tysięcy rodzin romskich (przyjmując jako przeciętną rodzinę 4-osobową). Bezrobocie wśród Romów sięga 98 proc. − podkreśliła Anna Markowska.
− Na rzecz społeczności romskiej jest przeznaczonych wiele milionów w specjalnych programach rządowych i unijnych, czyli teoretycznie można by spokojnie każdą rodzinę obdzielić tymi środkami i wyrównywać w ten sposób szanse Romów do poziomu europejskiego oraz pomóc utrzymać ten status (monitoring aż do uzyskania pełnej samodzielności). W kwestii zaś oświaty, bardzo ważne jest, żeby Romowie posiadający wyjątkowe zdolności, umiejętności, mogli się nimi dzielić z innymi i tworzyć miejsca pracy. Byłoby pożądane wypracowanie także takich form prawnych, które sprzyjałyby aktywności edukacyjnej Romów, np. przekazywaniu środków na utrzymanie za pośrednictwem np. MOPR, powiązane z uczestnictwem w nauce, szkole, żeby dało to Romom możliwość pójścia do szkoły, a nie na handel. Jednym słowem, chodziłoby o taką praktykę, że Rom chodzący do szkoły otrzymuje wsparcie na codzienne utrzymanie − postulowała A. Markowska.
Że postrzeganie Romów jest obarczone wieloma stereotypami, wiadomo o tym od dawna. Potwierdzają to także wyniki sondażu nt. sympatii do poszczególnych nacji − dla środowiska romskiego bardzo niekorzystne. Zmiana tych nastawień i sytuacji na lepszą wymaga skutecznych działań i zapewne długoterminowych, przede wszystkim zaś zapewnienia dobrej drogi Romów do awansu społecznego i zawodowego, co z wyczuciem i rozeznaniem uznała za priorytet Anna Markowska. Tak wiele zależy jednak od tego, by Romowie nie byli pasywni i korzystali z edukacji. To może im otworzyć wiele drzwi.
Środowiskowe organizacje działające na rzecz Romów nie ukrywają, że mają problemy na samym wstępie − ze staraniami o środki via fundusze unijne np. z projektów. To nowe formy. Oceniają te sytuacje jako trudne nawet osoby z doświadczeniem. Kwestie formalne, mechanizmy i procedury są zbyt skomplikowane. Znawcy-specjaliści od projektów zaś wystawiają duże rachunki za doradztwo czy wypełnienie stosu dokumentów, co umniejsza wraz z innymi kosztami obsługi danej dotacji strumień środków przeznaczonych dla środowiska romskiego. Nie dziwi więc, że raczej zniechęca do tych starań, niż zachęca takie doświadczenie.
Stefania Golenia Pruszyńska
VII Światowe Spotkania z Kulturą Romską 2009 r. w Poznaniu 21 − 30 sierpnia 2009. Organizatorem jest Fundacja „Bahtałe Roma – Szczęśliwi Cyganie”.
PROGRAM
21 sierpnia, piątek.Inauguracja i wystawa historyczna (Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu, godz. 12.00).
22 sierpnia, sobota. Koncert Galowy, (Muszla Koncertowa w parku Wilsona, godz. 15.00).
23 sierpnia, niedziela. Biesiada rodzinna (Zespół pałacowo-parkowy w Nieszawie, gmina Murowana Goślina, od godz. 15.00 do 18.00).
24 sierpnia, poniedziałek. Projekcja filmowa (Dom Romski w Poznaniu, ul. Dąbrowskiego 194, od godz. 14.00 do 16.00).
25 sierpnia, wtorek. Impreza integracyjna dla dzieci i młodzieży Poznajmy się (szkoła i boisko XI Liceum Ogólnokształcącego, ul. Ściegiennego 134, od godz. 13.00 do 15.00).
26 sierpnia, środa. Sympozjum naukowe (Urząd Miasta Poznania, Sala Biała, od godz. 12.00 do 14.00). III Światowy Konkurs Sztuki Romów (Urząd Miasta Poznania, Sala Biała, od godz. 15.00 do 18.00).
27 sierpnia, czwartek. Spotkanie Literackie (Dom Bretanii, od godz. 17.00 do 19.00).
29 sierpnia, sobota. Warsztaty folkloru romskiego i koncert międzynarodowych zespołów romskich (Stary Rynek, godz. 12.00).
30 sierpnia, niedziela. Parada uliczna i koncert (Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu, godz. 13.00).
Wstęp na wszystkie imprezy jest wolny.
