Pierwsza kolumna 1. numeru Dziennika Wielkopolan DZISIAJ z 8-10 grudnia 1989 r. Fot. z własnego zbioru wydań gazety: Stefania Pruszyńska
W pierwszym numerze Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj”, który ukazał się w Poznaniu z datą 8 – 10 grudnia 1989 roku, podaliśmy:
A złośliwi już powiadali, że DZISIAJ to POJUTRZE z tendencją do NIGDY.
Jesteśmy i będziemy.
Mimo trudności.
Będziemy dla Was.
Po to, by informować, radzić, pomagać; słowem − służyć i dawać świadectwo czasowi i miejscu, w którym żyjemy.
Dziennik Wielkopolan DZISIAJ to pierwsza od półwiecza niezależna gazeta w Poznaniu.
Niezależna od kłamstwa, manipulacji, pychy i arogancji.
Nikt nas nie finansuje.
Utrzymujemy się sami i dzięki Wam.
Naszą pracę organizuje Wydawnictwo WIELKOPOLANIN, które urodziło się z akcji członków Klubu SIERPIEŃ 80.
Sobie i naszym czytelnikom życzymy, by złączyła nas solidarność w BUDOWANIU, teraz gdy wiele trzeba zburzyć.
Chcemy być dla Was niezbędni jak bułka z masłem lub kawa ze śmietanką, a w razie potrzeby też jak miska pożywnej zupy.
Rzecz nie w tym, by zawsze smakowało, lecz by było zawsze dość i zawsze w porę.
To tyle na DZISIAJ.
Reszta w numerach (pierwszych i następnych)
Na łamach gazety i w redakcji, mieszczącej się w bocznej oficynie – tuż nad kinem Muza w Poznaniu – wreszcie się objawiliśmy: niezależni dziennikarze-wolnościowcy, publicyści, poeci, pisarze, gawędziarze, rysownicy – niektórzy z nas w podwójnych rolach.
Pierwszym redaktorem naczelnym Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj” został Marek Kirschke, a jego zastępcą – Juliusz Kubel. Taką też informację o redagujących dziennik wraz z Zespołem zawierała treść stopki redakcyjnej w pierwszym numerze.
A oto nagłówki z pierwszej kolumny pierwszego numeru tej gazety (widoczne na fot. 1): „Niemieckie porządki. Zamieszki i wolne wybory”, „Sejm boi się recydywistów”, „Dostojnicy do kolejki”, „Adamca uż neni”, „Milicjanci bez związku”. A pod ilustracją „Rozmówki Polsko Polskie” i treścią: „Socjalizm? Komunizm? Coś sobie przypominam…” podpisał się jej autor: „Andrzej Mleczko zawsze aktualny”.
Na następnych kolumnach ówczesną rzeczywistość znamionowały tytuły: „Wałęsa: jestem zły”, „Niezależni w muzeum”, „Jak rozegrać tę partię” (Estonia, Litwa), „Trzy bitwy z pomnikiem” ze swoistym motto: „Górale mają większe poczucie humoru, bo ograniczają się tylko do wymyślania dowcipów”; „Sensacji nie było” (Aris Saloniki − Lech 116:92); pod nadtytułem „Co na Gwiazdora” – „Karpie, szampany i chude portfele”; „Od Malty do Helsinek”, „Powrót syna marnotrawnego” (Watykan); „Bezprecedensowy proces” (Wielka Brytania), „»Sajudis« w Polsce”, „Hiszpanie się starzeją”, „Havel prezydentem, Komarek premierem, a Dubczek?” (Czechosłowacja), „Ostudzenie”, „Kulturalna” – rozmowa z Izabellą Cywińską, „Wiem jak spłacić dług” („Wypaczenia – tak”),„Świńska karuzela” („od miedzy do miedzy”), „Konspiratorzy” (fragmenty książki Jerzego Korczaka), „Terra deflorata” (o długo oczekiwanej płycie Czesława Niemena), „Wyspa rozsądku w morzu kanapek” (szkoła w obecnej dobie), „Slumsy czy urząd” (o Urzędzie Celnym w Poznaniu), „Prezes się obraził”, „Powrót Św. Marcina”, „Wyprzedaż komitetu” (o KW PZPR w Pile), „NZS: Rozłam dokonany?” (o Niezależnym Zrzeszeniu Studentów przed drugą turą obrad).
Sygnalizując, pozostawiam ocenie czytelników, jak wypada konfrontacja choćby tylko treści tych nagłówków z aktualiami.
Publikacje Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj” wnosiły historyczne z obecnej perspektywy kwestie. A gdyby zerknąć na wątki związane z kulturą jako odpowiedzi tej dziedziny na zmiany, jaki pejzaż się w tamtych latach odsłaniał? Warto te wątki przypomnieć. To, czym żyliśmy wówczas, dziennikarze – zespół redakcyjny i nasi czytelnicy, stawało się z każdym dniem kolejnym świadectwem zarówno powolnych przemian – i tych dokonujących się niepostrzeżenie, i tych od razu zauważalnych, jak i zmagań z przeszłością, pozostawianym na łamach gazety.
Czytelniczy Poznań z wielkim entuzjazmem przyjął „Dzisiaja”, jak przyjęło się go nazywać. Pierwszy od 50 lat niezależny dziennik był rozchwytywany przez rzesze ludzi, którzy w najbardziej nawet dramatycznych chwilach wierzyli podobnie jak cały nasz Zespół w odrodzenie wolnej Polski. Mieliśmy zatem wyjątkowy klimat – w nim odsłaniała się spełniona nadzieja tak wielu na novum w prasie.
Start Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj”, zresztą nieodległy od pojawienia się niezależnej „Gazety Wyborczej”, stanowił kolejny znak przełomu – demokratyczna Polska coraz śmielej rozpoczynała swoje nowe dzieje. Zaistnienie dziennika „Dzisiaj” zawdzięczaliśmy jego wydawcy: Spółce Akcyjnej „Wielkopolanin”, kierowanej i inspirowanej przez jej prezesa prof. Stanisława Mikołajczaka, będącego naukowcem Wydziału Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. Długo czekaliśmy na ten historyczny moment – w nim wolność słowa stanowiła wielką zdobycz. Ta zdobycz wymagała jednakże umocowania w tamtych realiach.
Stefania Golenia Pruszyńska
Fot.: Stefania Pruszyńska
Na fot. 1: Pierwsza kolumna pierwszego numeru Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj”
Na fot. 2: Stopka redakcyjna na str. 2 pierwszego numeru Dziennika Wielkopolan „Dzisiaj”
W kalendarzu jutro – 4 czerwca 2020 roku
♦ Dzień Wolności i Praw Obywatelskich, ustanowiony uchwałą Sejmu w dniu 24 maja 2013 roku
♦31. rocznica początków demokratycznych przemian w Polsce, które umożliwiły pamiętne po Okrągłym Stole wybory do Sejmu i Senatu w dniu 4 czerwca 1989 roku
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska, oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.), redaktorka-korektorka książek literackich, animatorka kulturalna.
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, satyry, grotesek, aforyzmów oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą (m.in. w stylu bliskim realizmowi magicznemu).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 36-letnim doświadczeniem zawodowym w pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE ⇒ ⇒ książka poetycka „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), „Peregrynacje kulturalne. Eseje * Krytyka - recenzje wywiady”, 1. tom (WO ZLP, Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań 2024) ⇒⇒ ⇒ W książkach innych autorów ⇒⇒ ⇒ 20 ANTOLOGIACH poetyckich i tematycznych - antologiach poezji współczesnej oraz antologiach poetyckich dwujęzycznych (2018-2025) Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki” (2018 -2025), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 „Którzy pogardy nie mogli znieść” (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) i charytatywnych (m.in. wyd. Krywaj) ⇒⇒ ⇒ CZASOPISMACH: we własnej w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), polonijnych i polskich -ogólnopolskich i regionalnych, cyklicznych wydawnictwach (miesięcznikach, kwartalnikach, rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych (np.: Mies. Kulturalny „Arkusz”, „Welcome to Poznań”, Magazyn Muzyczny BRZMIENIA, „Merkuriusz Polska” „Wielkopolski Widnokrąg”, „Protokół Kulturalny”). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach autorskich w Klubie Literackim DĄBRÓWKA (2013, 2017, 2025), w 8 edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP (2018-2025) oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP, w Poznaniu - m.in.: w klubie ZAK (2006), PoemaCafe, Pałacu Działyńskich (2008), Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy (2015), na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM (2017), Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2019 i 2022), Jeżyckim Centrum Kultury w Starej Prochowni (poezja i wystawa prac graficznych - 2024), UMP, sala Biała (2023-2025); poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos (2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów, prac naukowych i in.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Członkini m.in.: w latach 2005-2018 - Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, w tym Zarządu Głównego; Związku Zawodowego Dziennikarzy (od 2001 r.), Klubu Aforystów przy WO ZLP, Klubu Literackiego „Dąbrówka”, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej...
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
