„Wierszem można ugasić głód spełnienia” – te słowa można uznać za motyw przewodni uroczystości uhonorowania wybitnej poetki Heleny Gordziej Medalem „Zasłużony Kulturze − Gloria Artis”. Przyznanie państwowego odznaczenia odbyło się 22 września 2008 r. w zabytkowej sali Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.
Rangę wydarzenia podkreśliła obecność przedstawicieli władz miasta Poznania, dyrektorów placówek oświatowo-kulturalnych oraz środowisk artystycznych: poetów, muzyków, rzeźbiarzy. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego reprezentował wicemarszałek Leszek Wojtasiak. Wysłannikiem Prezydenta Poznania był jego pierwszy zastępca − Tomasz Jerzy Kayser. Obecni byli również dyrektor Biblioteki Raczyńskich Wojciech Spaleniak i dyrektor Biblioteki w Lesznie, Małgorzata Halec.
Uroczystość podzielono na cztery części. W pierwszej z nich odczytano listy gratulacyjne od marszałka województwa wielkopolskiego Marka Woźniaka; prezydenta Poznania Ryszarda Grobelnego, a także prezesa Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego Mariana Króla. List gratulacyjny Marka Woźniaka, zaakcentował rangę otrzymanego przez Helenę Gordziej medalu, klasyfikując go jako jedno z najwyższych odznaczeń w kulturze polskiej. Słowo pisane od Ryszarda Grobelnego uwydatniło znaczenie poezji, do której tworzenia potrzeba ludzi „gotowych do pielęgnowania i rozwijania działalności literackiej” poprzez „słowo skłaniające do refleksji”.
Druga część spotkania obfitowała w literackie przemyślenia wiceprezesa poznańskiego oddziału Związku Literatów Polskich Pawła Kuszczyńskiego, który poprowadził uroczystość. Zwrócił uwagę na symboliczną wymowę tytułów tomów poetyckich jubilatki. To właśnie dzięki nim możemy ją postrzegać jako „mędrca, którego pyta się o radę”, by przekonać się, że największym kapitałem jest „czerpać wiedzę i uczucia z bogatego źródła”, którego „światłem jest obserwacja ludzi”. Przyznał, że literacka twórczość Heleny Gordziej pozwala zrozumieć dlaczego „zatomizowany człowiek nie przestrzega praw natury”. Przykładem powinien być dla nas „kamień, co przygląda się spokojnie ziarnami kwarcu, więc jego umieranie nie dotyczy”.
Ważnym wystąpieniem zarówno pod względem literackim, jak i historycznym była wypowiedź znanego krytyka literackiego i poety Dariusza Tomasza Lebiody, który specjalnie przyjechał na poznańską uroczystość. Dzięki niemu wszyscy przenieśliśmy się do czasów, kiedy „był rok 1984 i Zbigniew Gordziej wręczył tomik swojej mamy pt. »Między nowiem a pełnią«. Retrospektywa wydarzeń pozwoliła pojąć, że nie bez przyczyny twórczość Heleny Gordziej można zaliczyć do tzw. autentyzmu przeżyć zatrzymanych w „charakterach napotkanych ludzi i miejsc”. Jeśli nawet w świecie panuje „sterylizacja uczuć”, to warto wsłuchać się w słowa Gordziej, choćby dlatego, że są jak „szybki oddech dziewczyny wpatrującej się w księżyc”. W nim bowiem można odnaleźć pełnię zrozumienia dla rzeczywistości. Poznać mit lunarny tak charakterystyczny dla poezji laureatki… Tym samym uświadomić sobie, że „entropia nie pokona słowa, bo ono ma postać spiżową, kamienną”. W nim należy szukać ziaren prawdy, by wydało plon jak „brzemienna ziemia”. Jedynie ten, kto ją przeniknie, pozwoli nazwać się jej dzieckiem, tak jak Gordziej posiądzie dar opisu „kształtów świata widzialnego i niewidzialnego w spełnieniu i niespełnieniu”. Będzie jak wędrowiec, któremu choć „śpieszno, to tylko na moment się zatrzymuje”, aby rozpoznać, że „wszystko ma swoje miejsce i znajduje drogę ku wieczności” – dokładnie tak, jak w poezji Heleny Gordziej.
W finałowej części spotkania wystąpiła sama jubilatka, który podzieliła się wierszami „mającymi udowodnić słuszność słów Lebiody. Helena Gordziej wyznała, że od dzieciństwa „rozpierał się w jej oczach sokół”. Obserwując ludzi, pozwolił przeniknąć istnienie na tyle, by „w świątyni lasu odprawiać mszał według rytuału sumienia”, w słoneczniku z rodzimych pól dostrzegać „drogowskaz godzin”, a nocą nie bać się pisać poematu „pod dyktando gwiazd”. Słuchacze „prawdziwie usłyszeli”, że „świt” można najpiękniej wskrzesić poprzez podanie pomocnej dłoni potrzebującemu człowiekowi, aby choć na chwilę przynieść ulgę jego myślom i zatrwożonej duszy.
Uroczystość przyznania medalu „Gloria Artis” Helenie Gordziej była okazją nie tylko do świętowania rzadko spotykanego wydarzenia, złożenia gratulacji czy podarowania kwiatów. Klimat spotkania zdradzał, że wszyscy na nie przybyli mieli coś z bohaterów wierszy Gordziej, wciąż potrzebujących czułości i zauważenia tego, co kryje się w ich sercach. Jej poezja ma właściwość terapeutyczną, stanowi antidotum na „toksynę nienawiści”. Jak zauważył Lebioda, „powstaje w sercu i sercem”. Dlatego jest jak otwarta dłoń, która staje się drogowskazem prowadzącym tam, gdzie „dorasta się do samoświadomości” – bycia świadomie lepszym człowiekiem. Gordziej napisała: „Poezja jest wołaniem, któremu echo odpowiada po długich latach milczenia”. Powinniśmy sobie życzyć, aby dla każdego z nas ta odpowiedź była taka, jak w przypadku Heleny Gordziej – kiedy wyróżnienie w postaci państwowego odznaczenia można utożsamić z sukcesem bycia wartościowym człowiekiem.
Dominik Górny
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska, oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.), redaktorka-korektorka książek literackich, animatorka kulturalna.
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, satyry, grotesek, aforyzmów oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą (m.in. w stylu bliskim realizmowi magicznemu).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 36-letnim doświadczeniem zawodowym w pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE ⇒ ⇒ książka poetycka „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), „Peregrynacje kulturalne. Eseje * Krytyka - recenzje wywiady”, 1. tom (WO ZLP, Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań 2024) ⇒⇒ ⇒ W książkach innych autorów ⇒⇒ ⇒ ANTOLOGIACH poetyckich i tematycznych - antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (2017-2024) Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) i charytatywnych ⇒⇒ ⇒ CZASOPISMACH: we własnej w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), czasopismach ogólnopolskich i regionalnych, cyklicznych wydawnictwach (miesięcznikach, kwartalnikach, rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych (np.: „Welcome to Poznań”, Magazyn Muzyczny BRZMIENIA, „Merkuriusz Polska” „Wielkopolski Widnokrąg”, „Protokół Kulturalny”). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP, w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy (2015), na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM (2017), Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2019 i 2023), Jeżyckim Centrum Kultury w Starej Prochowni (poezja i wystawa prac graficznych (2024); poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
Organizacje. Członkini m.in.: Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, w tym Zarządu Głównego (2005-2018), Związku Zawodowego Dziennikarzy (od 2001),Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Klubu Aforystów przy WO ZLP, Klubu Literackiego DĄBRÓWKA oraz innych artystycznych pozastrukturalnych.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
