Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Romów w Poznaniu tradycyjnie zapoczątkowało spotkanie w sali Witolda Celichowskiego w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim. Po południu święto rozbrzmiewało skrzypcami Miklosza Deki Czurei w Urzędzie Miasta Poznania.
Międzynarodowy Dzień Romów w Poznaniu zainicjowało 8 kwietnia przedpołudniowe spotkanie w sali Witolda Celichowskiego w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, na którym omawiano ubiegłoroczne inicjatywy i bieżące plany, a także problematykę związaną z Programem Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój, zaprezentowaną przez specjalistę ds. Funduszy Europejskich z Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Poznaniu.
W spotkaniu uczestniczyli: przedstawiciele społeczności romskiej, wicewojewoda wielkopolska Marlena Maląg, nowa pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Maria Krupecka, przedstawiciele wielkopolskich organizacji pozarządowych, które są przychylne Romom i podejmują różne inicjatywy na rzecz społeczności romskiej, zaproszeni reprezentanci administracji rządowej, samorządów lokalnych, służb społecznych, policji oraz świata nauki.
Wczesne popołudnie z koncertem Miklosza Deki Czurei w Urzędzie Miasta Poznania. W Sali Białej zastępca prezydenta Poznania Jędrzej Solarski mówił m.in.: „Doceniamy wkład mniejszości romskiej w naszą kulturę. W tym roku przyznaliśmy Złotą Pieczęć Miasta Poznania Mikloszowi Deki Czurei, ale tu nie chodzi tylko o gesty. Wspólnie działamy na rzecz utworzenia w Poznaniu orkiestry romskiej. Chcemy też poprawić warunki bytowe części Romów zamieszkujących w Poznaniu. Będziemy robić wszystko, by dobrze się tu państwu żyło”.
Anna Markowska, prezes Fundacji „Bahtałe Roma”, przekazała wiceprezydentowi Solarskiemu obraz o tematyce romskiej, a zabierając głos, zapewniała, m.in., że „Społeczność romska wszędzie dobrze się czuje, także w Poznaniu” i dodała: „Chcemy, żeby i poznaniacy dobrze się czuli z mniejszością romską, żeby wzajemne różnice wzbogacały całą kulturę”. Wyraziła też zadowolenie z coraz większego zainteresowania wspólnymi sprawami. Co bardzo istotne zaś nie tylko w skali Poznania czy regionu, mówiła w podobnie optymistycznym tonie jak wiceprezydent Poznania Jędrzej Solarski i już oficjalnie o inicjatywie utworzenia orkiestry romskiej pod kierownictwem Miklosza Deki Czurei, romskiego wirtuoza skrzypiec, nazywanego Królem Czardasza od czasu, gdy zyskał sławę na festiwalu w Monachium w 1986 r., zdobywając II laur za brawurowe wykonanie czardaszy. Inicjatywa ta jednak czeka na decyzję Urzędu Miasta. Wiceprezydent Solarski okazał nie tylko przychylność, lecz wskazał wręcz już na konieczność złożenia oficjalnego wniosku, aby mogła go rozpatrywać Rada Miasta.
Słuchaczem i uczestnikiem spotkania w Urzędzie Miasta był również Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania.
Zabrali głos: Marcel Courthiade, wykładowca języka i cywilizacji romskiej w Państwowym Instytucie Języków i Cywilizacji Wschodu (INALCO) w Paryżu, komisarz ds. języka i praw językowych Międzynarodowej Unii Romów, i Adam Bartosz, etnograf, romolog, dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie, twórca pierwszej na świecie stałej ekspozycji „Historia i kultura Cyganów/Romów”, autor książek o tematyce romskiej, wykładowca kultury i historii Romów na Akademii Pedagogicznej w Krakowie i na Uniwersytecie Jagiellońskim, członek Gypsy Lore Society. Nie zabrakło też słowa poetyckiego na tym spotkaniu – swój wiersz odczytała Róża Łakatosz.
Artystyczną część spotkania wypełnił koncert Miklosza Deki Czurei − pełen barw jego mistrzowskiej gry na skrzypcach. Królowi Czardasza akompaniował na fortepianie jego syn Marek Czureja.
Do zaprezentowania swoich umiejętności na scenie zaproszono również młodzież romską uczącą się śpiewu i gry na instrumentach klawiszowych.
Po zakończeniu spotkania w Urzędzie Miasta Poznania. Miklosz Deki Czureja w Sali Białej tym razem przy fortepianie odsłanił swój talent i umiejętności pianisty, zaciekawiając zwłaszcza młodzież i budząc jej respekt tym pozaprogramowym a mistrzowskim występem − w atmosferze relaksu.
Wystawa na dziedzińcu Urzędu Miasta Poznania pn. „Osada. Tę ekspozycję, dokumentującą fotografiami Bogusława Kaczmarczyka życie codzienne Romów w miejscowości Jarovnice na Słowacji, jako wspólny projekt zrealizowali Urząd Miasta Poznania i galeria Pix.house, reprezentowana przez Mariusza Foreckiego.
XXVI Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii „Francja Romów” w Poznaniu (od 2 do 14 kwietnia) zbiegły się ze świętem społeczności romskiej. Po spotkaniu w Sali Białej UMP można było jeszcze tego dnia w Domu Bretanii wysłuchać wykładów: Marcela Courthiade`a pt. „Romowie we Francji – historia i aktualna sytuacja” oraz Adama Bartosza „Historia, zwyczaje i język Romów w Polsce”.
Na fot. (od lewej): Marcel Courthiade, Jadwiga Sokołowska − dyr. Domu Bretanii i Adam Bartosz.
A następnego dnia, w sobotę, przed południem, można było obserwować w Domu Bretanii panel dyskusyjny „Romowie – wyzwanie dla Europy”, prowadzony przez prof. dr. hab. Michała Buchowskiego, antropologa kultury, dyrektora Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, dyrektora Centrum Badań Migracyjnych na UAM. W tym wydarzeniu uczestniczyli: Marcel Courthiade, Adam Bartosz i aktywistka romska Elżbieta Mirga-Wójtowicz – doktorantka w Instytucie Politologii UP w Krakowie.
Tekst i fot.: Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska, oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.), redaktorka-korektorka książek literackich, animatorka kulturalna.
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, satyry, grotesek, aforyzmów oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą (m.in. w stylu bliskim realizmowi magicznemu).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 36-letnim doświadczeniem zawodowym w pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE ⇒ ⇒ książka poetycka „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), „Peregrynacje kulturalne. Eseje * Krytyka - recenzje wywiady”, 1. tom (WO ZLP, Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań 2024) ⇒⇒ ⇒ W książkach innych autorów ⇒⇒ ⇒ 20 ANTOLOGIACH poetyckich i tematycznych - antologiach poezji współczesnej oraz antologiach poetyckich dwujęzycznych (2018-2025) Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki” (2018 -2025), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 „Którzy pogardy nie mogli znieść” (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) i charytatywnych (m.in. wyd. Krywaj) ⇒⇒ ⇒ CZASOPISMACH: we własnej w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), polonijnych i polskich -ogólnopolskich i regionalnych, cyklicznych wydawnictwach (miesięcznikach, kwartalnikach, rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych (np.: Mies. Kulturalny „Arkusz”, „Welcome to Poznań”, Magazyn Muzyczny BRZMIENIA, „Merkuriusz Polska” „Wielkopolski Widnokrąg”, „Protokół Kulturalny”). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach autorskich w Klubie Literackim DĄBRÓWKA (2013, 2017, 2025), w 8 edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP (2018-2025) oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP, w Poznaniu - m.in.: w klubie ZAK (2006), PoemaCafe, Pałacu Działyńskich (2008), Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy (2015), na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM (2017), Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2019 i 2022), Jeżyckim Centrum Kultury w Starej Prochowni (poezja i wystawa prac graficznych - 2024), UMP, sala Biała (2023-2025); poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos (2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów, prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Członkini m.in.: w latach 2005-2018 - Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, w tym Zarządu Głównego; Związku Zawodowego Dziennikarzy (od 2001 r.), Klubu Aforystów przy WO ZLP, Klubu Literackiego „Dąbrówka”, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej...
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
