„Chcemy, aby sztuka stała się obszarem, gdzie artyści mają możliwość wyrażenia swojej postawy i haseł nawołujących do walki o demokratyczne państwo” – podają organizatorzy.
PAKRAVA trwała od 15 do 18 października br. Ta inicjatywa ze wszech miar potrzebna jako zamysł poznawczy i integracyjny dla publiczności polskiej i współcześnie żyjących twórców i artystów z Białorusi, zwłaszcza działających w dużej mierze poza oficjalnym nurtem, mających często bardzo ograniczony dostęp do szerszych grup odbiorców – w Poznaniu znalazła swoich mecenasów i patronów m.in. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego, Stowarzyszeniu „Kulturalny Poznań”, mediach, galeriach, klubie Blue Note.
Pod szyldem Dni Kultury Niezależnej Białorusi swoje dokonania zaprezentowali zarówno pisarze, muzycy, reżyserzy, jak i artyści malarze, rzeźbiarze, graficy. Na te prezentacje przyjechali goście z Białorusi i także osoby zaproszone z Polski.
Inauguracja wydarzenia nastąpiła wraz z otwarciem ekspozycji pn. „Grodno wczoraj, dziś i jutro”. Była to pokonkursowa wystawa rysunku dzieci ze Szkoły Plastycznej w Grodnie, którą w Urzędzie Marszałkowskim zorganizowali: Związek Polaków na Białorusi, Białoruskie Centrum Kulturalno-Naukowe w Poznaniu i Pracownia Twórczą „Artel” Marka Maksimowicza. Warto było zobaczyć te misterne rysunki dzieci – plon ich wrażliwej wyobraźni z bajeczną oprawą. Te pełne egzotyki wizje miasta z licznymi odwołaniami do architektury z cerkiewkami. Kolejne programowe wydarzenia, to książka – w księgarni Bookarest.
O białoruskim tłumaczu i drukarzu Biblii Francysku Skorynie i moralnym wsparciu białoruskich dysydentów uznanych przez Amnesty International za więźniów sumienia. Filmy białoruskie mogła obejrzeć publiczność w klubie Meskal. Były to trzy obrazy filmowe o tematyce białoruskiej: „Ekspedycja” w reżyserii Dmitra Łukjanczyka, nawiązujący do podróży zespołu „Altanka” w krainy muzyki obrzędowej, „Zavyadzenka” w reż. Galiny Adamovich – o rodzinie na prowincji na Polesiu oraz „Galeria Ady” Vładimira Kolasa o Adzie, która dla artystów otworzyła swój dom. Wszystkie filmy prezentowano w wersji oryginalnej, jednakże z lektorem.
W galerii EGO prezentował fotografie o codzienności wsi Ostryna na Grodzieńszczyźnie Paweł Miecznik, a Marek Maksymovich – wycinanki, które stworzył, wzorując się na sztuce ludowej. To dwa istotne obrazy Białorusi: jej rzeczywistości i tradycji.
W galerii: Malingrad – malarstwo Aliaksandra Silvanovicha – ciekawe dzieła z kolekcji artysty, mieszkańca Grodna, który powierzył swoją kolekcję do ekspozycji Muzeum Sztuki Współczesnej w Mińsku. Niektóre prace znajdują się w kolekcjach prywatnych.
Kwartet Jorgi oraz zespół Altanka w Blue Note. Znany folkowy Kwartet Jorgi, istniejący od 1982 r., który występował zarówno indywidualnie, jak i na festiwalach w Europie, w Kanadzie i w Wenezueli, w tym klubie również niejednokrotnie przed słuchaczami odsłaniał piękno zielonej fali, będącej formą muzyki etnicznej, połączonej z jazzem, rockiem akustycznym i klasyką, jak określają swoją muzykę jego członkowie: Maciej Rychły – muzyk psycholog, absolwent psychologii UAM w Poznaniu, były pracownik naukowy na Wydziale Nauk Społecznych w Instytucie Psychologii, Waldemar Rychły – muzyk architekt, absolwent Politechniki Poznańskiej, Bartosz Bryła – skrzypek, nauczyciel w Akademii Muzycznej w Poznaniu, solista koncertujący w różnych krajach świata, Andrzej Brych – trębacz, a także współpracujący z nimi absolwenci Akademii Muzycznej w Poznaniu: Tomasz Dolezich – skrzypek, Tomasz Mazur – trębacz Ryszard Bazarnik – bębny.
Zespół Altanka, mający swoje początki w białoruskiej kapeli TROITSA, którego członkami są dwaj białoruscy muzycy: Dźmitry Łukjanczyk i Vital Szkilionak – dali się poznać w wielu krajach Europy jako kreatorzy muzyki folkowej, nawiązującej do dawnej, jednak z wieloma elementami indywidualnej improwizacji, bardzo żywiołowej.
Grafiki i rzeźby Mikoły Drobysza w galerii FS – Leonardy Suszyńskiej. Artysta mieszkający w Mińsku jest absolwentem Białoruskiej Akademii Politechnicznej. Przedstawił w tej poznańskiej galerii kilka swoich grafik, w tym m.in., jak nazwał je i w rozmowie dookreślił z pomocą także tłumacza Marka Maksimowicza: „Polowanie” (rysunek w ołówku) oraz przepiękna grafika, która mnie zauroczyła szczerą dziecięcą wizją, klimatem bajki, piękną precyzyjną, lecz miękką kreską: „Zjawa”( postać damy z parasolką, z innej epoki, w pierwszym planie, na tle starych chałup wiejskich). Zachwyciły mnie też rzeźby Mikoły, w tym: „Lew” i zwłaszcza ciężarna Lwica, z której emanuje łagodność, jakaś nieprawdopodobnie „ludzka” aura, niemal kobiecego ciepła – w tym bardzo miękko wyrzeźbionym zwierzęciu, noszącym w sobie nowe życie. Także postać lwa jest bardzo miękka, pozbawiona tej dzikości natury, którą kojarzymy z tym zwierzęciem.
Bezpośredni dialog z Mikołą Drobyszem i jego żoną Julią wyjaśnił mi jego filozofię artystyczną, zresztą bliską mi duchowo – sięga do bogatych pokładów dzieciństwa jako inspiracji, do snów, a także personifikuje naturę, jej żywe istoty jako wizje twórcze, przekazuje ten obraz wypełniony jego uczuciami i ich energię ujmuje w kształty (co, oczywiście, jest lapidarnym zapisem i nie oddaje skomplikowanego procesu twórczego) to fenomenalne i zapewne stąd też wynika powodzenie jego sztuki – zarówno grafik, jak i rzeźb, z których wiele znajduje się w prywatnych kolekcjach w Polsce, na Białorusi, w Niemczech, w USA, Rosji i Szwecji.
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska, oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.), redaktorka-korektorka książek literackich, animatorka kulturalna.
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, satyry, grotesek, aforyzmów oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą (m.in. w stylu bliskim realizmowi magicznemu).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 36-letnim doświadczeniem zawodowym w pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE ⇒ ⇒ książka poetycka „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), „Peregrynacje kulturalne. Eseje * Krytyka - recenzje wywiady”, 1. tom (WO ZLP, Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań 2024) ⇒⇒ ⇒ W książkach innych autorów ⇒⇒ ⇒ 20 ANTOLOGIACH poetyckich i tematycznych - antologiach poezji współczesnej oraz antologiach poetyckich dwujęzycznych (2018-2025) Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki” (2018 -2025), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 „Którzy pogardy nie mogli znieść” (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) i charytatywnych (m.in. wyd. Krywaj) ⇒⇒ ⇒ CZASOPISMACH: we własnej w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), polonijnych i polskich -ogólnopolskich i regionalnych, cyklicznych wydawnictwach (miesięcznikach, kwartalnikach, rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych (np.: Mies. Kulturalny „Arkusz”, „Welcome to Poznań”, Magazyn Muzyczny BRZMIENIA, „Merkuriusz Polska” „Wielkopolski Widnokrąg”, „Protokół Kulturalny”). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach autorskich w Klubie Literackim DĄBRÓWKA (2013, 2017, 2025), w 8 edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP (2018-2025) oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP, w Poznaniu - m.in.: w klubie ZAK (2006), PoemaCafe, Pałacu Działyńskich (2008), Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy (2015), na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM (2017), Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2019 i 2022), Jeżyckim Centrum Kultury w Starej Prochowni (poezja i wystawa prac graficznych - 2024), UMP, sala Biała (2023-2025); poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos (2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów, prac naukowych i in.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Członkini m.in.: w latach 2005-2018 - Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, w tym Zarządu Głównego; Związku Zawodowego Dziennikarzy (od 2001 r.), Klubu Aforystów przy WO ZLP, Klubu Literackiego „Dąbrówka”, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej...
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
