Prof. Henryk Domański z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN w swoich badaniach zajmuje się zagadnieniami związanymi z nierównościami i hierarchią klasową. Uważa, że „Pandemia COVID-19 może być zjawiskiem wzmacniającym hierarchię społeczną. Tłumaczy, że − zgodnie z wszystkimi dotychczasowymi badaniami − osoby o wyższym statusie społecznym bardziej niż inni traktują zachowania prozdrowotne jako inwestycję i element strategii życiowej.
„Pandemia jest związana z zachowaniami prozdrowotnymi. A im ludzie wyżej lokują się w hierarchii społecznej, tym bardziej dbają o zdrowie. Nie tylko dlatego, że ich na to stać, ale i dlatego, że dbałość o zdrowie traktują jako inwestycję, która się opłaca i powinna się zwrócić” − odpowiada prof. Domański, zapytany przez PAP, czy po przejściu pandemii można się spodziewać zmian w strukturze społecznej.
Socjolog doprecyzowuje, że miejsce w hierarchii społecznej zależy nie tylko od położenia materialnego i poziomu dochodów, ale i od kapitału kulturowego. „Wiedza, która jest elementem kapitału kulturowego, pozwala lepiej zrozumieć, jak ważne jest zdrowie dla sukcesów zawodowych i satysfakcji z życia” – mówi.
„Dlatego wydaje mi się, że pandemia będzie czynnikiem, który może wzmocnić ostrość podziałów społecznych” – komentuje.
Na razie, jak zwraca uwagę, pandemia rozkłada się podobnie we wszystkich warstwach społecznych i podziały te nie są widoczne. „Myślę jednak, że w miarę upływu czasu osoby lokujące się wyżej w hierarchii będą coraz bardziej różniły się od osób lokujących się niżej, jeśli chodzi o dbałość o zdrowie w kontekście COVID-19”.
Dodaje, że osób z grup niżej sytuowanych nie tylko nie będzie stać, by stosować wszystkie dostępne środki ochrony przed pandemią, ale też dbałość o zdrowie nie będzie w ich ocenie najpilniejszą potrzebą.
Dopytywany, czy osoby o wyższym statusie społecznym będą bardziej skłonne przestrzegać np. zasad dystansowania społecznego, odpowiada, że może to występować. „Tendencja do podkreślania swojej odrębności zawsze była charakterystyczna dla kategorii lokujących się wyżej. Mam na myśli np. sposób spędzania wolnego czasu, to, jakiej się słucha muzyki, jakie się czyta książki, jak prowadzi się życie towarzyskie. Wynika to również z potrzeby demonstrowania własnej ekskluzywności. A ekskluzywność wiąże się z dystansowaniem się wobec innych, a więc z kreowaniem barier społecznych” – mówi prof. Domański.
Socjolog dodaje, że sposoby skutecznej ochrony przed COVID-19 dopiero są wypracowywane. Nie do końca więc wiadomo, jak np. za kilka miesięcy różnić będą się formy aktywności i strategie życiowe reprezentantów różnych kategorii społecznych.
Pytany, czy np. kiedy pojawią się szczepionki przeciw COVID-19, to wyższe klasy społeczne szybciej ruszą do szczepień, stwierdza: „Wiadomo, że stosunek do szczepionek jest skorelowany z pozycją społeczną. Wobec szczepionek nieufni są częściej ludzie lokujący się niżej w hierarchii społecznej. Osoby te stosunkowo częściej odwołują się do magii czy mistycyzmu w radzeniu sobie z zagrożeniami. Innym czynnikiem jest to, że reprezentanci klas niższych częściej uważają, że pieniądze zamiast na środki ochrony zdrowia lepiej przeznaczyć na potrzeby bieżące”.
Kolejnym aspektem przekształceń społecznych mogą być zmiany na rynku pracy. Coraz więcej firm może np. dojść do wniosku, że po zakończeniu pandemii może zmniejszyć koszty, pozostawiając pracowników w trybie pracy zdalnej. „Praca zdalna może stać się normą w niektórych zawodach biurowych. Pociągnęłoby to za sobą przedefiniowanie ról społeczno-zawodowych i wzorów życia. To jednak akurat nie musi się przełożyć na wzrost nierówności społecznych” – prognozuje. I dodaje, że procesy te zmodyfikują bardziej funkcjonowanie wyższej klasy średniej.
Istotne jest to, jak na nierówności społeczne wpłynie zdalne nauczanie w szkołach – np. to, że uczniowie nie mają jednakowego dostępu do komputerów, które w ostatnich miesiącach stały się podstawowym narzędziem nauki. „Myślę, że jest to nowy mechanizm odtwarzania się nierówności edukacyjnych” – mówi socjolog.
Jego zdaniem, różnice w dostępie do Internetu nie są tak duże, jak były jeszcze kilkanaście lat temu, ale sposób korzystania z tego Internetu – już tak. W końcu czas spędzany na pozyskiwaniu informacji w sieci również stanowi inwestycję, która przełoży się na większą wiedzę i efektywność kształcenia. „Osoby z wyższej klasy średniej zawsze były pod tym względem uprzywilejowane i nie ma powodu, żeby się to miało zmienić” – ocenia.
PAP – Nauka w Polsce, Ludwika Tomala
lt/ ekr/
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Ilustracja − zestaw fotografii: Stefania Pruszyńska, Gazeta Autorska IMPRESJee.pl
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
