W naszych czasach, w ciepłych, wiosennych promieniach słońca zaczynamy poświąteczny radosny galop. Byle szybko, byle do lata i byle do urlopu. Dziś pewnie niewiele osób pamięta, że okres wielkanocny kończy się dopiero wraz z uroczystością Zesłania Ducha Świętego. Lato i urlop tak naprawdę będziemy mogli zobaczyć dopiero w okolicy Zielonych Świątek. Historia tych świąt sięga czasów objawienia Mojżeszowi na górze Synaj dziesięciu przykazań. Używana jest również nazwa Dzień Pięćdziesiątnicy. Nazwa mówi o tym, że mija pięćdziesiąt dni od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Właśnie tego dnia Jezus zesłał na swych uczniów Ducha Świętego, który udzielił im swoich darów.
Jak wierzymy, Bóg obecny jest w Trzech Osobach, Duch Święty, Pocieszyciel, jest jedną z Nich. Zielone Świątki, choć tak ważne, nie doczekały się w naszej tradycji tak bogatej oprawy jak Wielkanoc czy Boże Narodzenie. W kościołach do dziś istnieje zwyczaj oplatania zielenią drzwi, jednak od początku mizerne były obrzędy nasze w porównaniu z bardzo bogatymi zwyczajami słowiańskimi.
Zygmunt Gloger pisze: „Wiele starożytnych lechickich zwyczajów składających się niegdyś na uroczystości wiosenne rozpoczynające nowe lato przyłączył naród do święta kościelnego obchodzonego w tej samej porze roku. Wszystkie kościoły, chaty, domy i podwórza majono drzewkami brzozy, jesionu lub świerka ustawionemi i zatykanemi przy ołtarzach, gankach, wrotach, sieniach i wejściach. Podłogi i ziemię wysypują zielonym tatarakiem, świerczyną i kwiatami. Majowy zapach tej zieleni rozchodzi się wszędzie przepełniając kościoły, mieszkania i podwórka. W niektórych dworach szlacheckich dzień ten obchodzono powtórzonem święconem lub usiłowano baby i mazurki wielkanocne dochować do Świątek. Jest to prawdziwe święto rolników i pasterzy witających radośnie i uroczyście zmartwychwstałą po zimie i rozkwitającą uroczo matkę przyrodę”.
O skromności dzisiejszego świętowania Zielonych Świąt, niech świadczy choćby fakt, że zaginął między innymi zwyczaj wysyłania z okazji tych dni świątecznych pocztówek. Zwyczaj składania wiosennych życzeń najdłużej utrzymał się u nas na zachodzie Polski. Onegdaj święta te czczono nieraz bardzo odległymi chrześcijaństwu zabawami. Ano tak to jest, że zwyczaje ludu polskiego nie tak łatwo dają się wepchnąć na strych. Jedna z tych starych zabaw słowiańskich z okolic Gopła polegała na wyścigach w przepędzaniu zwierząt na pastwiska. Ten z pasterzy, który wyprzedził kolegów z wioski i pierwszy przepędził bydło na zieloną trawę, zostawał królem pasterzy. Ostatni na łące musiał się zajmować przez trzy dni bydłem z całej wioski. Reszta pasterzy się bawiła, a on pilnował. Zdarzało się, że pierwszych na łące było kilku, wówczas o kolejności rozstrzygał bieg. Poza wyścigiem ze stadem i biegiem istniał także zwyczaj ścigania się konno, oczywiście wśród parobczaków, którzy mieli dostęp do koni. Ścigano się do wkopanego w ziemię kołka, przez lata wyścigi obrosły w ścisłe jasne i czyste reguły. Nie wolno było brać udziału w wyścigu w stanie wskazującym na spożycie… Stojący na mecie, wbity w ziemię drąg służył również do innej zabawy. Na drąg się wspinano. Gładko ociosany, wyheblowany i wysmarowany tłuszczem maszt był nie lada wyzwaniem. Osiągnąć wierzchołek, za co przysługiwała nagroda, nie było łatwo. Maszt, bo tak zabawę tę nazywano, zdobył popularność w XVII w., do Polski maszt przyniosła żona Władysława IV, Ludwika Maria z domu Gonzaga.
Były czasy, że nagrodą za zręczność było otrzymanie miejskich praw. Szczególnie lubowano się we wspinaniu na podwarszawskich Bielanach. Warszawskie hałaśliwe Bielany mają ścisły związek z zakonem kamedułów, kojarzącym się z ascezą i milczeniem. Przybyłych do Polski w 1603 roku zakonników z powodu ich białych strojów nazwano bielanami. Bulla papieska zezwalała tym kontemplacyjnym mnichom na doroczny odpust właśnie w Zielone Świątki… Opowieść o mnisim odpuście na Zielone Świątki to już następna historia.
Małgorzata Jańczak
(Felieton prezentowano na antenie radia Emaus w cyklicznej autorskiej audycji Małgorzaty Jańczak).
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska, oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.), redaktorka-korektorka książek literackich, animatorka kulturalna.
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, satyry, grotesek, aforyzmów oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą (m.in. w stylu bliskim realizmowi magicznemu).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 36-letnim doświadczeniem zawodowym w pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE ⇒ ⇒ książka poetycka „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), „Peregrynacje kulturalne. Eseje * Krytyka - recenzje wywiady”, 1. tom (WO ZLP, Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań 2024) ⇒⇒ ⇒ W książkach innych autorów ⇒⇒ ⇒ 20 ANTOLOGIACH poetyckich i tematycznych - antologiach poezji współczesnej oraz antologiach poetyckich dwujęzycznych (2018-2025) Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki” (2018 -2025), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 „Którzy pogardy nie mogli znieść” (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) i charytatywnych (m.in. wyd. Krywaj) ⇒⇒ ⇒ CZASOPISMACH: we własnej w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), polonijnych i polskich -ogólnopolskich i regionalnych, cyklicznych wydawnictwach (miesięcznikach, kwartalnikach, rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych (np.: Mies. Kulturalny „Arkusz”, „Welcome to Poznań”, Magazyn Muzyczny BRZMIENIA, „Merkuriusz Polska” „Wielkopolski Widnokrąg”, „Protokół Kulturalny”). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach autorskich w Klubie Literackim DĄBRÓWKA (2013, 2017, 2025), w 8 edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP (2018-2025) oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP, w Poznaniu - m.in.: w klubie ZAK (2006), PoemaCafe, Pałacu Działyńskich (2008), Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy (2015), na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM (2017), Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2019 i 2022), Jeżyckim Centrum Kultury w Starej Prochowni (poezja i wystawa prac graficznych - 2024), UMP, sala Biała (2023-2025); poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos (2010).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów, prac naukowych i in.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Członkini m.in.: w latach 2005-2018 - Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, w tym Zarządu Głównego; Związku Zawodowego Dziennikarzy (od 2001 r.), Klubu Aforystów przy WO ZLP, Klubu Literackiego „Dąbrówka”, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej...
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
