Ten dach nad głowami w poznańskim Domu Romskim jest w światłach szczerych powitań − nie za wielki salon z trzema Cygankami w żywych barwach wymalowanymi na ścianie, zegarem-skrzypcami, kwiatami dyskretnie udającymi żywe − dlatego pewnie w kąciku. Stół długi, dzięki zestawieniu kilku stołów pokryty obrusem. Metalowe miseczki, na takiejż tacy różności, sporo owoców. W szklanych dzbankach − soki, herbata. I ten róż na deskach podłogi. Różowe obramowania. I jeszcze motyle na firankach. Delikatnoskrzydłe siostry moje… Te pierwsze przyniosłam sama − z radości.
Dom Romski w Poznaniu zna już spora gromada tuziemców i cudzoziemców. Gościli w nim na zaproszenie Fundacji „Bahtałe Roma”: wojewoda wielkopolski Tadeusz Dziuba, radni, profesorowie (ostatnio prof. Tadeusz Adamek), dziennikarze, poeci, muzycy różnych nacji i pokoleń, nawet przedstawiciel palestry londyńskiej, wielu Romów z wielu krajów, w tym nawet z Egiptu, utalentowanych pasjonatów, licznych różnych profesji mieszkańców Poznania, Wielkopolski i innych regionów Polski i Europy.
27 sierpnia zawitali tu zaciekawieni zaproszeniem na „Cygańskie skrzypce i opowieści”. Miklosz Deki Czureja z rodziną przyjął wszystkich z wielką sympatią i uśmiechem. A co szczególne − muzyką z dwóch dusz, które zlały się w jedną. Skrzypce aż rozedrgały się od tęsknych, lecz radosnych pień i mistrzowskich popisów Miklosza Deki Czurei. A nie sposób ich było ugasić tak szybko − rwały jak rumaki z pożaru serca. To była prawdziwa uczta romantycznie uniesionych brzmień.
Pogawędkom także nie było daleko od skrzypiec. Miklosz, gospodarz tego spotkania, nie szczędził różnych ciekawostek, wspominek, a także informacji. Uczestnicy pytali o muzykę romską, o drogę na estrady świata − ma przecież Miklosz w dorobku zaszczytne nagrody różnych festiwali, a i szczególne uhonorowanie go w 1986 r. w Monachium II laurem festiwalu i tytułem Króla Czardasza za genialne wykonanie czardaszy. Mówił o zamiarach i udanych już inicjatywach, np. o otwartej w Poznaniu jego imienia szkole muzycznej I i II stopnia, do której już zgłosiło się sporo kandydatów, a także o szkołach publicznych z trybem eksternistycznym − od podstawowej do liceum − dla dorosłych i nie tylko przecież Romów (tu ogromne zasługi i dobra wola Fundacji „Bahtałe Roma” i jej prezes Anny Markowskiej z córką Gabrielą są nie do przecenienia!!). Uczestnicy spotkania byli bardzo zadowoleni tą biesiadą i wyrazili wolę częstszego kontaktu. Wychodzili, mówiąc, że swoimi wrażeniami się podzielą z innymi, aby wiedzieli i zainteresowali się zarówno rodziną Czurejów, zespołem „Tatra Roma”, Domem Romskim, jak i w ogóle aktywnością fundacji i problematyką i problemami społeczności romskiej.
Tyle jeszcze do zrobienia. Trzeba przełamać wiele zapóźnień, w tym zwłaszcza w edukacji i podejściu Romów do pracy i do nich jako potencjalnych pracowników. Setki lat złej tradycji, dramatu Romów przeganianych z miast do lasów, gnębionych, traktowanych okrutnie, nawet teraz często upokarzanych w różnych sytuacjach. Po dziś dzień widzianych najczęściej jako muzykantów na różnych uroczystościach czy ulicznych, żebrzących i wróżących kobiet, często pomawianych o kradzieże. Romów spychanych na margines, często bezkarnie gnębionych, mordowanych (jest literatura na ten temat), podzielonych rodzinami. Mających jednak takich przedstawicieli, którzy pragną integracji środowisk romskich, a także integracji ze społeczeństwem, w którym żyją. Tak wielu z nich wyjeżdża do krajów przyjaźniejszych, gdzie mechanizmy społeczne i polityka społeczna umożliwiają im dobre warunki socjalne, podejmowanie pracy zarobkowej. Są to czasowe wyjazdy, zwłaszcza nasilające się w okresie jesienno-zimowym. Mówią o tym często sami, starając się sobie nawzajem pomagać. Bogatsi z nich dzielą się z biedniejszymi i z nie-Romami. Problem zachowania odrębności kultury jest już postrzegany jako przekaz tradycji – sami Romowie korzystają z dobrodziejstw techniki i cywilizacji. Nie żyją już w taborach przecie…
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 34-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
