Wybitny muzyk Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski przyjął przyznany mu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Brązowy Medal „Gloria Artis” z rąk Anny Markowskiej, prezes Fundacji „Bahtałe Roma”. Uroczysta ceremonia odbyła się w Sali Białej Urzędu Miasta Poznania podczas zorganizowanego tam koncertu w ramach XII Światowych Spotkań z Kulturą Romską.
Na uznanie za zasłużonego kulturze artysty − Króla Cygańskiej Gitary publiczność tego wydarzenia zareagowała gorącym aplauzem.
Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski, występuje pod pseudonimem Sorba – Król Cygańskiej Gitary, gitarzysta-wirtuoz, jazzman, wokalista, kompozytor i aranżer. Wywodzi się z rodziny Romów z grupy Polska Roma, o silnych tradycjach muzycznych.
Muzyk ten przez całe swoje muzyczne życie, za wzorem Oskara Kolberga, wyszukuje, zapisuje i gromadzi setki zasłyszanych romskich utworów folklorystycznych (muzycznych i słowno-muzycznych) z różnych krajów, takich jak: Polska, Niemcy, Rosja, Węgry, Hiszpania, Słowacja, czy Rumunia. Sam dokonuje twórczych aranżacji tych utworów na potrzeby swojego zespołu, a następnie popularyzuje tę muzykę podczas koncertów na scenach całego kraju i w świecie.
Wykonuje utwory instrumentalne (gitarowe) i wokalno-instrumentalne oparte na oryginalnym folklorze Romów polskich, rosyjskich, węgierskich, rumuńskich i hiszpańskich.
Domeną stylu Sorby jest tzw. Sinti-jazz − muzyka Romów zachodnich, zwłaszcza niemieckich.
Jego grę cechuje rozpoznawalny, indywidualny styl oraz mistrzowska wirtuozeria i improwizacja.
Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski jest kontynuatorem stylu muzycznego Django Reinhardta – jednego z najsłynniejszych gitarzystów jazzowych świata. Sorba rozwinął znacznie styl tego wybitnego gitarzysty, wzbogacając jego muzykę o partie wokalne, a ponadto, jako kompozytor zapoczątkował nowy, swój indywidualny styl ceniony przez muzyków na całym świecie, polegający na umiejętnym łączeniu folkloru wschodnioeuropejskich Romów z muzyką Sintów i Django Reinhardta. To osiągnięcie ma istotne znaczenie dla rozwoju muzyki światowej, zwłaszcza jazzowej i romskiej. Jako twórca cenionego w Europie i na świecie swojego indywidualnego stylu, Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski sam znajduje naśladowców wśród wielu znakomitych muzyków.
Komponuje również własne utwory muzyczne: gitarowe i wokalno-instrumentalne z kręgu muzyki romskiej, pop i religijne pieśni chrześcijańskie. Są to np.: „Api Reisa”, „Kam Lypen”, „Bossa Nova”, „Sorbasro Valzo”, „Kokori som”, „Muri dei”. W kategorii zaś pop to m.in.: „Wędrowcy świata”, „Cygan”, „Symfonia mego życia”, „Kochaj mnie”, „Śpiew mojej duszy”. A z chrześcijańskich pieśni religijnych publiczność koncertowa Sorby poznała m.in.: „Uzdrowienie”, „Narodziłem się na nowo”, „Serce Jezusa”. W jego kompozycjach wyczuwalne są również wpływy muzyki bałkańskiej.
W latach 70. Sorba wraz z żoną Vanessą założyli duet „Cinzano”. Były to lata bardzo obfite w koncerty.
W latach 80. Sorba ze swoim duetem rozwijał karierę muzyczną w Niemczech i na zachodzie Europy. Wtedy powstały jego najcenniejsze kompozycje i aranżacje. Sorba, który umiejętnie połączył popularny w Polsce folklor muzyczny Romów z muzyką Sintów (zachodnich, zwłaszcza niemieckich Romów), zwaną Sinti-jazz – wraz z żoną stworzył unikatowy w skali całego świata, jedyny duet śpiewający muzykę Django Reinhardta.
Nagrania duetu „Cinzano” umieszczone zostały w prestiżowej stacji muzycznej Django station.
W 1987 roku w Niemczech Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski założył zespół muzyczno-taneczny pn.: „Vanessa & Sorba”, z którym koncertuje po dziś dzień w największych salach koncertowych Polski, takich, jak: Opera Leśna w Sopocie, czy katowicki Spodek, i świata.
Od 1987 roku, wraz ze swoim zespołem Sorba koncertował nieprzerwanie w całej Europie Zachodniej. Często gościł na scenach takich, jak: Stara Opera, czy Palmiarnia we Frankfurcie nad Menem. Nagrywał programy m.in. dla telewizji ZDF i ARD w Niemczech oraz dla TV Trwam i TVN.
Współpracował z najlepszymi muzykami i zespołami z Niemiec, Francji, Holandii i Polski, takimi jak: Pireli Lagren, Cyroli Winterstein, Titi Winterstein, Miklosz Deki Czureja (skrzypek-wirtuoz) i Sara Czureja (cymbalistka, wokalistka i tancerka), czy Anton Conka (cymbalista), Edward Dębicki, Don Vasyl, Bogdan Trojanek, Cygański Zespół Pieśni i Tańca Cierhań − Zbigniewa Bilickiego oraz rosyjski zespół Iło.
W 2000 roku Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski osiadł na stałe w Polsce, gdzie kultywuje tradycję romskiej spuścizny muzycznej, przekazując tajniki swego warsztatu twórczego kolejnym pokoleniom.
Zespół. Obecnie, podstawowy skład jego zespołu tworzą: Vanessa Merstein (żona) – wokal solowy i taniec, Jessica Merstein-Siwak (córka, finalistka programu telewizyjnego „Mam talent” 2009) – skrzypce, wokal, Jimmy Siwak (zięć) – wokal, taniec, instrumenty akompaniujące: gitara, bas/kontrabas, akordeon. Tradycyjne, klasyczne instrumenty wchodzące w skład zespołu, oddają autentyczność brzmienia cygańskiej muzyki. Zasadniczy repertuar zespołu tworzą pieśni, romanse, czardasze, swing i standardy jazzowe oraz tradycyjne tańce romskie, a także własne kompozycje lidera zespołu. Zespół skupia profesjonalnych muzyków i jest bardzo wszechstronny – wykonuje także muzykę country oraz współczesne przeboje muzyki pop. Zawsze na żywo.
Najważniejsze artystyczne dokonania Eugeniusza Mersteina-Kwiatkowskiego – Sorby
W 1987 roku duet „Cinzano” wystąpił ze słynnym zespołem Titi Winterstein Quintett (jednym z najważniejszych przedstawicieli niemieckiego stylu „Sinti-swing”) w Bonn podczas koncertu Eurowizji.
W 1988 roku Sorba dokonał nagrania na żywo płyty z zespołem Titi Winterstein Quintett pt. „Djinej tu kowa Ciro live mit Vanessa&Sorba”, która zajęła pierwsze miejsce na liście przebojów w USA w kategorii jazz–folk.
W 1997 roku Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski zajął wraz ze swoim zespołem Vanessa & Sorba I miejsce i nagrodę publiczności na I Międzynarodowym Festiwalu Muzyki i Kultury Romów „Złote Tężnie” w Ciechocinku.
W 2005 roku Sorba, w dowód uznania jego muzycznego kunsztu i ogromnego dorobku artystycznego został mianowany „Królem Cygańskiej Gitary” na IX Międzynarodowym Festiwalu Muzyki i Kultury Romów w Ciechocinku.
W 2008 roku wraz z zespołem „Vanessa & Sorba” wystąpił gościnnie na prestiżowym Festiwalu „Sziget” w Budapeszcie, reprezentując Polskę.
Podany wyżej biogram artysty podaję w opracowaniu za nadesłanym przez Fundację „Bahtałe Roma” − inicjatorkę w 2018 r. wystąpienia o wyróżnienie Eugeniusza Mersteina-Kwiatkowskiego medalem „Gloria Artis”.
Zasługi romskiego muzyka dla kultury romskiej i muzycznej zdobyły uznanie. Minister Kultury na wniosek Wojewody Lubuskiego przyznał artyście Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze − Gloria Artis”, który Eugeniusz Merstein-Kwiatkowski odebrał 23 listopada 2018 roku w Poznaniu z rąk Anny Markowskiej − prezes Fundacji „Bahtałe Roma” .
Stefania Pruszyńska
Fot.: Stefania Pruszyńska
