Im głębiej w jesieni grzebią się robaki, tym bardziej zima da się we znaki − Oskar Kolberg w: Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969, za: Oskar Kolberg, Dzieła wszystkie, Warszawa − Wrocław − Poznań 1961 − 1967. Wyd. fototypiczne na podstawie pierwodruku, w: Lud, jego zwyczaje, sposób bycia. Krakowskie, cz. IV, t. VIII, 1875.
Gdy jesień bez deszczów będzie, w zimie deszczów pełno wszędzie − Wilhelmina Urzędowska w: Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969, za: Wilhelmina Urzędowska, Przysłowia, Rękopis z 1956 r.; Archiwum NKPP.
Jesień tego nie wywieje, czego wiosna nie wysieje − Leon Zienkowicz w: Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969, za: Leon Zienkowicz, Lacha z Lachów malowniczy podarek ludowy, Lipsk 1865.
Na jesieni co krok, to kęs − Maria Rodziewiczówna w: Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969, za: Maria Rodziewiczówna, Pisma, t. I − XXXVI, Lwów − Poznań 1926 − 1930, w: Hrywda, Lwów 1922
Na jesieni świat się mieni − Henryk Goldstein w: Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969, za: Henryk Goldstein, Przyczynki do »Księgi przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich«, cz. IV, Lud, t. IX, s. 57, Warszawa 1903
W jesieni, gdy tłuste ptaki, mróz w zimie nie lada jaki − Nowa księga przysłów polskich Praca zbiorowa pod red. Juliana Krzyżanowskiego, t. I, s. 847, Warszawa 1969.
Źródłem, do którego sięgnęłam, by zacytować mądrości przysłowiowe, jest Nowa księga przysłów polskich. Praca zbiorowa pod redakcją Juliana Krzyżanowskiego, wybitnego polskiego paremiologa¹, której tomy I − IV wydał w latach 1969 − 1978 Państwowy Instytut Wydawniczy w Warszawie. Z I tomu tego wydawnictwa zaczerpnęłam kilka przysłów polskich podanych pod hasłem: jesień. Wybrałam je spośród wielu wersji poszczególnych przysłów, uporządkowanych chronologicznie, ze wskazaniem źródeł, do których odwołują się autorzy Nowej księgi przysłów polskich. Przytaczam te źródła przy każdym zacytowanym przeze mnie przysłowiu.
Stefania Pruszyńska
¹ Paremiologia, in. przysłowioznawstwo, dziedzina zajmująca się pochodzeniem, znaczeniem i porównywaniem przysłów różnych narodów. Paremiolog − badacz przysłów.
Ilustracja: Płomienna ballada, Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka, artystka – autorka utworów sztuki plastycznej. Autorka: wielu publikacji różnych gatunków i utworów literackich, m.in.: esejów, szkiców, utworów poetyckich prozy poetyckiej, opowiadań, reportaży literackich, felietonów, utworów satyrycznych, grotesek i aforyzmów. Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej, plastycznej, niemal równolegle do poezji i wszech sztuk i gatunków. Mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia – w obrazach o indywidualnym, a rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą. ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ W REDAKCJACH i WYDAWNICTWACH OD 1989 ROKU. PRACA ETATOWA: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000). Współpraca zaś wieloaspektowa z wieloma tytułami prasowymi, w tym polonijnymi (dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn), czasopismami kulturalnymi, literackimi i wydawnictwami. ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ AKTUALNIE (od 2006 roku) redaktor naczelna, właścicielka-wydawca i wszechstronna realizatorka niezależnej, niekomercyjnej Gazety Autorskiej „IMPRESJee” o dominującym profilu kulturalnym, obecnie pod nowym adresem i nazwą Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl. Zdobyła ponadto 33-letnie doświadczenie redaktora-korektora: czasopism, monografii, albumów artystycznych, książek poetyckich, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ PRZED 1989 ROKIEM we wczesnych latach studenckich (UAM) z ówczesnej powinności żakowskiej hartowała się w porze ferii letnich na studenckich praktykach (wówczas obowiązkowych i zwanych robotniczymi – lata 70.). Ponadto pracowała jako wychowawczyni na koloniach, a na posadzie asystenta antykwarskiego – w PP „Desa” Dzieła Sztuki i Antyki, później – analityka w laboratorium bakteriologii WZSChPiG w Poznaniu. Kolejne studia podjęła w 1980 roku w Akademii Ekonomicznej.
⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒ LICZNE UTWORY JEJ AUTORSTWA nasyciły dotąd treściami w różnych tonacjach: łamy drukowanych czasopism ogólnopolskich, regionalnych i polonijnych. Pierwszym ich lądowiskiem są łamy Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl, a międzylądowań – media stowarzyszeń dziennikarskich i artystycznych. Znalazły się również w oazach jej własnych autorskich witryn artystycznych POEZJA i ArtGRAFPoeFoto i tomie poetyckim pt. „Szepty dalekobieżne”, który okrasiła własnymi grafikami (San Franisco 2009). Zaskakują w książkach biograficznych innych artystów, np. Miklosza Deki Czurei, wirtuoza skrzypiec, Króla Czardasza, pt. „Potępienie Miklosza” (2009) czy w „Księdze romskiej” Władysława Iszkiewicza (2012), artysty i dyrektora Cygańskiego Zespołu „Roma”, później – emigranta do Szwecji. To także wędrowniczki pod skrzydłami pegazów do periodyków literackich i kulturalnych. Objawiły się w antologiach poezji współczesnej „Jak podanie ręki” i tamże stały się w przekładach zrozumiałe dla Niemców, Anglików, Francuzów oraz Hiszpanów. Ponadto – w antologiach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej. Czytał je na antenie Radia Emaus w cyklicznej audycji „Posłuchaj bicia serca” znany recytator Jan Janusz Tycner, miały one także wielokrotne prezentacje przed gremiami licznych międzynarodowych festiwali kulturalnych, Międzynarodowych Konferencji Poetyckich (WO ZLP, 2017-2022), publicznością koncertu Międzynarodowej Orkiestry Cygańskiej w Auli UAM (2017), w różnych przybytkach kultury (np.: Dom Bretanii, Międzynarodowy Dom Kultury w Międzyzdrojach, Dom Romski, Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, Muzeum Etnograficzne w Poznaniu, klub ZAK, poznański Klub Literacki „Dąbrówka”), szkołach i in. Także – w Helladzie na Krecie w Rethymnonie i Adelianos Kampos. ****** Aforyzmy np. prezentuje podczas festiwalu Aforystykon w Kaliszu (w ramach Międzynarodowych Konferencji Poetyckich) i publikuje w swojej Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl. Zamieszczała także, podobnie jak utwory satyryczne, wiersze, groteski i in. w witrynie autorskiej POEZJA, Stefania Pruszyńska. Jeden z aforyzmów obrał na motto spektaklu Częstochowski Teatr Tańca Włodzimierza Kucy (spektakle grano w 2018 i 2019 r.) Publikowane są w kolejnych edycjach antologii „Po-tyczki aforystów” i antologiach Międzynarodowych Konferencji Poetyckich (2017– 2022). ****** OBRAZY, GRAFIKI, RYSUNKI – w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989-1991), mies. „Welcome to Poznań”, mies. „Merkuriusz Polska”, Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl, artystycznych witrynach autorskich: POEZJA, ArtGrafPoeFoto (2007 – 2019), we własnym zbiorze poetyckim „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009), na okładkach książek poetyckich np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć” (2014), „W gaju poezji” Jana Grada (2016); w antologii poezji związanej Międzynarodową Konferencją Poetycką „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020), w tomie poezji Teodozji Zariwnej pt. „Ziemia siedmiu wiatrów” (2022), w antologii polsko-litewskiej (2022). Odsłoniła je na WYSTAWACH, np.: MASTRiN w Pałacu Działyńskich „Harmonia”, dedykowanej Czesławowi Miłoszowi (2011), w Bibliotece w Buku (2012), w Auli UAM (2017), Auli Lubrańskiego w Collegium Minus UAM podczas V Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej (2021), Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, w poznańskim Klubie Literackim „Dąbrówka”, a poza Polską w Rethymnonie) Adelianos Kampos (Kreta – Grecja, 2010). ⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒⇒⇒⇒ ⇒⇒⇒ NAGRODY m.in.: w konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław wyd. przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996) oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – za wieloaspektowe realizacje swojej redakcji gazety autorskiej IMPRESJee.pl.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w UAM i AE.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒ W ORGANIZACJACH m.in. członkini: kilka kadencji Zarządu Głównego Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy oraz poznańskiego oddziału KSD, a także Zarządu Głównego Związku Zawodowego Dziennikarzy, poznańskiego Klubu Literackiego (od lat 70. XX w.) i Klubu Aforystów WO ZLP (od 2017 r.).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka rozwoju dialogu kultur.
