Nagrodę Nobla ustanowił jej fundator Alfred Bernhard Nobel, szwedzki przemysłowiec i wynalazca dynamitu. Jest ona przyznawana od 1901 r. (oprócz lat 1940-1942) przez Fundację, którą powołano 19 czerwca 1900 r. – po śmierci Alfreda Nobla i długich staraniach jego bratanka Emanuela Nobla i zaufanego współpracownika Regnara Sohlmanna. Laureaci są wyłaniani pośród kandydujących do niej, legitymujących się wybitnymi osiągnięciami w fizyce, chemii, fizjologii lub medycynie, literaturze, ekonomii (od 1968 r.) i zasługami dla pokoju. Pierwszymi jej laureatami (w 1901 r.) byli: założyciel Czerwonego Krzyża Jean Henri Dunant oraz Frédéric Passy, francuski ekonomista i polityk.
Nagroda nie jest przyznawana pośmiertnie, według przyjętej w 1974 roku zasady. Wcześniej jednak, w 1931 r., pośmiertnie otrzymał ją szwedzki poeta Erik Axel Karlfeldt oraz w 1961 r. Dag Hammarskjoeld – szwedzki dyplomata. A w tym roku wielki problem zaistniał w związku ze śmiercią laureata w dziedzinie medycyny Ralpha Steinmana – (jednego z trzech tegorocznych laureatów w tej dziedzinie) – trzy dni przed wręczeniem tej nagrody. Jednak zdecydowano, iż nagrodę Ralph Steinman otrzyma. W uzasadnieniu Fundacja podała m.in. że „przyznano ją w dobrej wierze, zakładając, że laureat żył”.
Nagroda obejmuje trzy formy: złoty medal, dyplom i kwotę pieniężną w wysokości 10 mln koron szwedzkich.
Królewska Szwedzka Akademia Nauk via Komisja Noblowska (jest ona także komisją tej uczelni) przyznaje Nagrody Nobla z chemii i fizyki. Akademia Szwedzka natomiast nominuje kandydatów do Nagrody Nobla z literatury. Nagrodę Nobla z medycyny i fizjologii przyznaje komitet Karolinska Institutet, czyli Instytutu Karolinska (uniwersytet medyczny w Solnej). Laureatów do Pokojowej Nagrody Nobla wyłania Norweski Komitet Noblowski (Den Norske Nobelkomite) w składzie 5-osobowym, ustanowionym przez norweski parlament. Nagroda z ekonomii jest wypłacana od 1968 r. przez Bank Szwecji, czyli spoza puli noblowskiej.
Pokojowe Nagrody Nobla wręcza norweski król – w Oslo, a pozostałe – król szwedzki, w Sztokholmie.
Polacy uhonorowani Nagrodą Nobla i nominowani. Zdobyli tę nagrodę: Henryk Sienkiewicz (1905 r.), Maria Skłodowska-Curie (1911 r.), Władysław Reymont (1924 r.), Czesław Miłosz (1980 r.), Lech Wałęsa (1983 r.), Wisława Szymborska (1996 r.). Laureatów – emigrantów czy też mających polskie pochodzenie jest znacznie więcej.
Polacy zaś, którzy nie zdobyli Nagrody Nobla, a byli do niej nominowani, to m.in.: Stefan Żeromski, Eliza Orzeszkowa, Zbigniew Herbert, papież Jan Paweł II, Tadeusz Mazowiecki i Leszek Balcerowicz.
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 34-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
