Najbardziej znanym przysłowiem jest powtarzane niemal odruchowo: „Przysłowia są mądrością narodów”. Ma ono wiele pokrewnych wersji. Mało kto wie jednak, że nawet w Biblii pojawia się ono w zdaniu: „I dam je na utrapienie i na udręczenie wszystkim królestwom ziemskim, na hańbę i na przypowieść, i na przysłowie i przeklęctwo po wszystkich miejscach, do którychem je wygnał”. Z tysięcy polskich przysłów, spisywanych od wieków i gromadzonych w wielu wydawnictwach, tym razem wybrałam kilka mówiących o domu, drodze i woźnicy.
DOM
Gdzie się dom pięknie świeci, tam każdy ptak rad leci. (A30)
Nie wychodź z domu twojego, ujdziesz nieszczęścia wszelkiego. (D63)
Lepsza swoja strzecha niż cudze pałace. (K82b)
Nigdziej lepiej jako doma. (E84h)
DROGA
Prostą drogą cały świat przejdziesz, a krzywą progu nie przestąpisz. (AD35)
Zła to droga przez cudze podwórze do własnej stodoły. (P53)
Nie obieraj błotnej drogi, gdy suchą można jechać. (A33)
Kto na złe drogi wchodzi, temu zły duch figle płata. (Z29)
WOŹNICA
Dobry woźnica potrafi i drewnianym koniem ujechać. (L1)
Zły to woźnica, co na tylne koła nie obraca lica. (L8)
I najmądrzejszy woźnica, gdy mdłe konie, po uszy w błotku zatonie. (M3)
Zły woźnica najlepsze konie znarowi. (L9)
Źródłem, do którego sięgnęłam, by zacytować mądrości przysłowiowe, jest „Nowa księga przysłów polskich”, praca zbiorowa pod redakcją Juliana Krzyżanowskiego, obejmująca 4-tomowy zbiór, wydana w 1979 roku przez Państwowy Instytut Wydawniczy w Warszawie. Z tego wydawnictwa zaczerpnęłam wybrane spośród wielu wersji poszczególnych przysłów, uporządkowanych chronologicznie ze wskazaniem źródeł. W cytowaniu w niniejszej publikacji przyjęłam zasadę wyróżniania autora i roku wydania źródłowej publikacji, a także podawania numeru przysłowia znajdującego się pod tematycznym hasłem głównym. Tak też oznakowałam cytowane przysłowia i podane niżej objaśnienia.
Stefania Pruszyńska
Źródło: Nowa księga przysłów polskich pod red. Juliana Krzyżanowskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978
(D63): Aelius Donatus (1786) w: NKPP, s. 469
(A30): Adam Czahrowski (1599) w: NKPP, s. 467
(AD35): (1894) w: NKPP, s. 484
(E84h): Johannis Ernesti (1689) w: NKPP s. 471
(A33): Aleksander Fredro (1895) w: NKPP, s. 484
(K82b): Oskar Kolberg 1875) w: NKPP, s. 470
(L1): Józef Lompa (1858) w: NKPP, s. 737
(L8): Samuel Bogumił Linde (1806) w: NKPP, s. 737
(L9): Samuel Bogumił Linde (1806) w: NKPP, s. 737
(M3): Antonina Malewska (1957) w: NKPP, s. 737
(P53): XIX w., Karol Piwocki (1 p. XX w.) w: NKPP, s. 485
(Z29): Jan Zachariasiewicz (1891) w: NKPP, s. 483
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.