Mikołaj Kopernik – portret z sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu – 1580 r. Autor nieznany. Źródło: Wikipedia, domena publiczna
Pierwsze wydanie przełomowego dzieła Kopernika „De revolutionibus orbium ceolestium”, cenne starodruki, a także zabytkowe przyrządy naukowe, w tym astrolabium z XV w. i instrumenty pomiarowe należące do Michała Anioła prezentowane są na wystawie „Kopernik i jego świat” na Zamku Królewskim w Warszawie.
„Otwieramy dzisiaj ważną wystawę historyczną, która przedstawia sylwetkę postaci nietuzinkowej. Astronoma, uczonego, myśliciela, który nie bał się wykraczać myślą ponad swoją epokę” – powiedział podczas konferencji prasowej prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.
„Wystawa w Zamku Królewskim pokazuje Mikołaja Kopernika w kontekście jego epoki, stąd tytuł ekspozycji »Kopernik i jego świat« – mówił prof. Fałkowski. „Ekspozycję przygotowaliśmy w zabytkowym wnętrzu Biblioteki Królewskiej, w którym zdecydowaliśmy się na ciekawe i odważne rozwiązania scenograficzne” – dodał.
Na wystawie, która z jednej strony przybliża postać astronoma, z drugiej – zabiera w podróż po realiach epoki, której był dzieckiem, prezentowanych jest blisko 170 unikatowych eksponatów wypożyczonych z 21 polskich oraz zagranicznych ośrodków muzealnych i naukowych. Pośród eksponatów jest pierwsze wydanie głównego, przełomowego dzieła Kopernika „De revolutionibus orbium ceolestium” (O obrotach sfer niebieskich).
Mikołaj Kopernik (1473–1543) na zawsze zapisał się w pamięci ludzkości jako uczony, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”, a więc obalił uświęconą tradycją sięgającą starożytności geocentryczną wizję świata, zastępując ją modelem heliocentrycznym.
Paradoksalnie, astronomia nie była ani jedyną, ani nawet główną dziedziną zainteresowań tego wybitnego umysłu. Kopernik był także lekarzem, prawnikiem, matematykiem i ekonomistą, a więc prawdziwym człowiekiem renesansu, który wykształcenie zdobywał na najznakomitszych ówcześnie uniwersytetach Europy, m.in. na Uniwersytecie w Ferrarze i Uniwersytecie Padewskim. Jako kanonik przynależał ponadto do stanu duchownego, a jego głównym źródłem utrzymania było administrowanie dobrami kościelnymi.
„Centralnym punktem ikonograficznym wystawy jest płótno Jana Matejki »Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem« z roku 1873, wypożyczone na tę okazję z Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego – uczelni, która jeszcze jako Akademia Krakowska była Alma Mater Mikołaja Kopernika i która jest współorganizatorem wystawy” – zaznacza Norbert Haliński, kurator wystawy.
Przestrzeń wystawy – opisuje kurator – podzielona jest na części odpowiadające poszczególnym obszarom aktywności Mikołaja Kopernika, są to: Gabinet lekarski; Żywot kanonika; Pracownia astronomiczna; Przedsionek gabinetu Kopernika; Gabinet Kopernika. Szósta, ostatnia część wystawy, poświęcona jest recepcji postaci astronoma w sztuce następnych stuleci.
„Wszystkie części ekspozycji razem tworzą spójną i kompletną narrację na temat wszechstronnej umysłowości uczonego, jak również przybliżają czasy, w których żył, a więc pełen kulturowych i politycznych wstrząsów, ale i naznaczony gwałtownym cywilizacyjnym rozwojem początek nowożytności.
Wśród prezentowanych obiektów zobaczyć będzie można m.in. aż trzy wydania dzieła „O obrotach sfer niebieskich” (w tym pierwsze, kanoniczne), a także traktat ekonomiczny autorstwa Kopernika oraz inne cenne starodruki, z których część należała do osobistej kolekcji astronoma i zawiera jego odręczne adnotacje. Prócz tego na wystawie znalazły się zabytkowe przyrządy naukowe z epoki, w tym astrolabium z XV w. i instrumenty pomiarowe należące do Michała Anioła. Wystawie towarzyszą: program edukacyjny, cykl wykładów online, katalog oraz Piknik Kopernikański.
Ekspozycja „Kopernik i jego świat” będzie dostępna dla publiczności od 25 kwietnia do 30 lipca 2023 r. na Zamku Królewskim w Warszawie. (PAP)
Nauka w Polsce, Anna Bernat
abe/ dki/ aszw/
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Grafika wybrana przez redakcję Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl: Mikołaj Kopernik – portret z sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu – 1580 r. Autor nieznany. Wikipedia, domena publiczna
S.P./red GAI
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 34-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
